Przedstawiam jednego z mieszkańców wystawianych przeze mnie suchych łodyg. Ta mała czarna osa ma zaledwie 5-6 mm długości. Gdy patrzę na miarkę, aż ciężko mi uwierzyć, że przy tak niewielkich rozmiarach nawet ją zauważyłam! Nie znalazłam zbyt dużo informacji dotyczących tego gatunku, a szkoda, bo bardzo mnie on interesuje. Zapraszam w takim razie przynajmniej do muśnięcia świata nibolicy dwuzębnej (Microdynerus parvulus).

Samiec i samica nibolicy dwuzębnej (Microdynerus parvulus) przy gnieździe (fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)

Gniazdowanie i sposób życia

Gniazduje w pustych pędach traw, w gałęziach krzewów lub drzew, opuszczonych chodnikach chrząszczy w drewnie lub chodnikach błonkówek w glinianych ściankach. Jest bardzo liczna. Znalazłam ją w pędach: bylicy, maliny, czarnego bzu, jeżyny, winogron, dziewanny, leszczyny.

Otwarte gniazdo nibolicy (fot. Kasia Miesierka)
Nibolica drążąca gniazdo w łodydze maliny (fot. Kasia Miesierka)

Gdybyśmy decydowali się na wystawianie suchych łodyg, ważną informacją jest, że stare gniazda, w których miały lęgi, są ponownie używane.

Na gnieździe z czarnego bzu (fot. Kasia Miesierka)
Microdynerus parvulus
Nibolica dwuzębna (Microdynerus parvulus) (fot. Kasia Miesierka)
Microdynerus parvulus na gnieździe
Samica przy gnieździe (fot. Kasia Miesierka)

Samce spotykałam często przy wejściu do gniazda. Wyczekiwały one samic.

Samiec (fot. Kasia Miesierka)
Samiec i samica (fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)

Nibolica dwuzębna (Microdynerus parvulus) żywi się nektarem, ale dla swojego potomstwa gniazda zaopatruje w małe larwy ryjkowców.

Nibolica ze swoją zdobyczą (fot. Kasia Miesierka)

Pasożytem gniazdowym jest Chrysis gracillima. To mała złotolitka, której długość ciała wynosi 4-6 mm. Obserwuję przy łodygach różne złotolitki, jednak nie mam ich oznaczonych, stąd trudno mi powiedzieć, czy ją spotkałam.

Microdynerus parvulus
(fot. Kasia Miesierka)

Nibolica pojawiała się również w domku dla owadów.

Nibolica w łodydze pokrzywy (fot. Kasia Miesierka)

Zamykanie gniazda przez nibolicę dwuzębną (Microdynerus parvulus)

Nibolica zamyka gniazdo cienkimi łodygami, patyczkami. Zamknięcie takie wygląda dość oryginalnie. Niezwykłym widokiem jest też samo zamykanie gniazda. Osa transportuje często o wiele większe od siebie patyczki. Wielokrotnie je obraca, by jak najgłębiej włożyć je do gniazda. Ewentualne luki uzupełnia zaprawą zawierającą piasek i kamyczki.

Samica zamykająca gniazdo (fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)
Nibolicę dwuzębna (Microdynerus parvulus) (fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)
(fot. Kasia Miesierka)

Zamknięte gniazda nibolicy dwuzębnej (Microdynerus parvulus)

A tak prezentują się zamknięte już gniazda.

Zamkniecie gniazda nibolicy dwuzębnej (Microdynerus parvulus) w pędzie maliny (fot. Kasia Miesierka)
Jedno z moich ulubionych zamknięć 🙂 (fot. Kasia Miesierka)
Zamknięcie gniazda
Widoczne są kamyczki piasku i włożony patyk – również wypełniony ziarenkami piasku (fot. Kasia Miesierka)
Zamknięcie gniazda
To samo gniazdo jak wyżej (fot. Kasia Miesierka)
Zamknięcie gniazda
Gniazdo nibolicy dwuzębnej (Microdynerus parvulus) (fot. Kasia Miesierka)
Tutaj nibolica musiała zamknąć otwór o większej średnicy. Wewnątrz widać poutykane patyczki (fot. Kasia Miesierka)
Wypełnione zaprawą gniazdo (fot. Kasia Miesierka)
Gniazdo w łodydze jeżyny (fot. Kasia Miesierka)
To samo gniazdo z widokiem na wypełnienie wewnątrz (fot. Kasia Miesierka)
Gniazdo w gałęzi leszczyny (fot. Kasia Miesierka)

Na koniec

Najważniejszy jest nieuporządkowany charakter ogrodu, który może stanowić schronienie, miejsce gniazdowania i pokarm dla różnych zwierząt. Jednak, gdy brak takich miejsc, lub chcemy ułatwić sobie obserwację błonkówek, polecam wystawianie suchych łodyg. Należy jednak pamiętać, że elementy tworzone przez człowieka, ze względu na nienaturalny charakter, zawsze w większym stopniu będą narażone na pasożytnictwo.

Oznaczenie owadów ze zdjęć:
Darek Ogrodnik

Dodatkowa literatura:
1. https://vespa-g2n.jimdo.com/vespoidea/eumenidae/microdynerus-parvulus/
2. https://insektarium.net/hymenoptera-2/vespidae-osowate/microdynerus-parvulus-nibolica-dwuzebna/

Jestem miłośniczką żądłówek i założycielką strony dzicyzapylacze.pl. Oprócz publikowania artykułów o dzikich pszczołach i innych żądłówkach, na stronie opracowuję jej główne elementy. Szczególnie zajmuje mnie sposób gniazdowania oraz metody ochrony siedlisk żądłówek. [Opublikowane artykuły]

4 komentarze

  1. Zeszłej wiosny wystawiłem w ogrodzie pocięte pędy róż i w jednym z nich jest dokładnie tak zamknięte gniazdo. Wie ktoś może kirdy zaczną się wygryzać. Chętnie bym to obejrzał, a przynajmniej spróbował.

    • Różnie w każdym roku i zależy od pogody, ale tak około maja trzeba być czujnym 😀
      A najlepsze jest, że takie najeżone gniazdo nie musi należeć wcale do tej tytułowej osy. Są też inne gatunki, które mogą zamykać gniazda w podobny sposób. Gdy uda Ci się przyłapać mieszkańca, daj proszę znać, co to było.

  2. Częsciej bałam się owadów niż je podziwiałam lub podglądałam. Trafiłam tu przez link z wykopu. Bardzo ciekawie to opisujesz, poczułam zainteresowanie.

    • Ja pochyliłam się nad tym mikroświatem, dzięki mojemu Tacie. I tak trwam w tym pochyleniu i zachwycie już parę lat. W tym czasie mnóstwo się dowiedziałam, m.in. jakie są prawdziwe problemy pszczół, a nie te wymyślone. I jak im pomagać mądrze. Bo czasami okazuje się, że dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane.

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.