W domkach dla owadów mogą gniazdować dziesiątki różnych owadów. Jeżeli chcemy cieszyć się ich bogactwem, powinniśmy, oprócz kwitnących roślin, zadbać, by w naszym domku znalazły się różnorodne pomoce gniazdowe: pod względem średnicy, jak i materiałów.
Jak powinny wyglądać gniazda w domku
Gniazda w domku dla owadów mają postać wydrążonych łodyg, nawierconych tuneli z zamknięciem na końcu.
Podczas przygotowania gniazda, docinając rurkę należy zostawić na niej kolanko. Stanowi ono zamknięcie gniazda z jednej strony. Z drugiej strony pozostawiamy otwór wlotowy przez który pszczoła będzie mogła dostawać się do gniazda. Gniazdo wkładamy kolankiem w głąb domku dla owadów. Możemy również ucinać gniazda tak, by kolanko znajdowało się w połowie. Część z pszczół, gdy ma możliwość dostania się do otworu trzciny „od tyłu”, czyli od strony tylnej domku, również potrafi zasiedlić takie gniazdo.
Gniazda możemy tworzyć też drążąc miękki rdzeń w łodygach lub pędach, a także nawiercając gałęzie. Zawsze jednak tunele powinny być ślepo zakończone.
Jakie powinny być średnice otworów pomocy gniazdowych w domku dla owadów
Ponieważ w domku gniazdować mogą owady różniące się między sobą wielkością i sposobem gniazdowania, najlepiej, by przygotowane pomoce gniazdowe miały średnice od 2 mm do 10 mm. Tylko wśród samych pszczół zauważyć można skalę preferencji zajmowanych gniazd pod względem średnicy.
Z jakich materiałów zrobić pomoce gniazdowe
Podczas lektury różnych prac naukowych dotyczących pszczół i innych owadów, zauważyć można, że mają one swoje preferencje również dotyczące materiału, w którym gniazdują (zob. artykuł o samotkach). Obok zróżnicowanych średnic, zwiększając wybór materiałów, stwarzamy większe prawdopodobieństwo obserwacji różnorodnych gatunków.
Nawiercone drewno
Do domku dla owadów warto włożyć kawałki nawierconego drewna. Odnoszę wrażenie, że przyciągają one owady z natury do domku bardziej niż wyłożone łodygi. Być może taka dziura jest bardziej widoczna? Gdy obserwuję samce przylatujące z natury (tj. samce, które nie urodziły się w domku), widzę, że w poszukiwaniu samic nie sprawdzają rurek, lecz zaglądają do otworów, które zostały nawiercone w drewnie lub w pomocy z czarnego bzu z grubą obwódką.
Wskazówki dotyczące tworzenia pomocy z nawierconego drewna:
- Po pierwsze: drewno powinno być sezonowane minimum dwa lata. Lepiej dać drewnu wyschnąć powoli, niż wystawiać na słońce. Pozwoli to uniknąć w nim spękań.
- drugie: drewno powinno pochodzić od drzew liściastych. „Drewno drzew iglastych jest mniej przydatne ze względu na przeszkadzające zwierzętom przewody żywiczne i małą odporność na warunki pogodowe” [1].
- trzecie: otwory o różnych średnicach i głębokości to możliwość obserwacji różnorodnych gatunków owadów. Polecane przeze mnie średnice to 2-10 mm.
- czwarte: otwory dobrze jest wiercić w pewnych odstępach. Nie wszystkie pszczoły lubią bliskie sąsiedztwo. Poza tym pszczoła zamykając gniazdo trzyma głowę przy zamykanym otworze kręcąc się wokół niego jak wskazówka, dlatego warto dać jej tę możliwość i zostawić na to miejsce.
- piąte: warto zadbać, by wejścia do gniazd były bez zadziorów. W naturze owady korzystają np. z chodników wydrążonych w starym drewnie przez chrząszcze. Chrząszcze robią otwory gładkie.
- szóste: przetestowałam różne wiertła. Najlepiej do drewna i wiercenia głębokich otworów nadają się wiertła do metalu.
- siódme: kontrolujmy, jak przebiega wygryzanie się z drewna. Zatyczki nieotwieranych przeze mnie pomocy gniazdowych oznaczam barwnikiem, by wiedzieć po sezonie, czy jest to nieotwarte gniazdo z zeszłego roku, czy nowo wybudowane tegoroczne.
Martwe drewno
Do domku warto włożyć także kawałki drewna. Powinny to być wieloletnie kawałki drewna w pewnym stopniu rozkładu, które pozwolą owadom samodzielnie drążyć tunele. Dobre jest do tego drewno brzozy, olchy, lub drzew owocowych.
Puste łodygi
Do tworzenia pomocy gniazdowych można użyć łodyg bylicy pospolitej, gałęzi bzu czarnego, jeżyny, dzikiej róży, roślin baldachowatych, rdestowca, trzciny, bambusowych rurek i innych roślin z kolankiem lub miękkim rdzeniem, który można wydrążyć.
Przegląd materiałów, z których możemy zrobić gniazda:
Trzcina
Czarny bez
Pokrzywa
Łodygi roślin baldaszkowatych
Bylica
Dzika róża
Jeżyna
Kocimiętka
Malina
Rdestowiec
Serdecznik
Szczeć
Źródła i dodatkowa lektura:
1. Melanie von Orlow, Hotele dla owadów.
Oznaczenie owadów:
Darek Ogrodnik
