Wiśnia ptasia - Prunus avium L.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: wiśnia ptasia (Prunus avium L.)
Okres kwitnienia: kwiecień-maj; pożytek wiosenny
Pokarm: pyłek, nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: żyzna, przepuszczalna

Udało mi się trochę pobyć z wiśnią ptasią i to był dobry czas. Ciekawych obserwacji, pytających spojrzeń przechodniów, a czasem twórczych rozmów z nimi. Muszę pamiętać, aby zawsze pakować nieco wizytówek odsyłających do naszej strony, kiedy wybieram się na eksplorację. Mój dzień z wiśniami był słoneczny, prawdziwie wiosenny, a także owocnych w spotkania z pszczołami.

Charakterystyka

Wiśnia ptasia to roślina wielu nazw: wiśnia dzika, ptasia czereśnia, trześnia – należy do rodziny różowatych (Rosaceae). Moje wiśnie spotkałam na byłych ogródkach działkowych, w stanie dzikim można ich szukać w lasach liściastych lub mieszanych. Oczywiście jako cenne drzewo owocowe często występuje we wszelkich ogrodach. Ale w naturze tworzy zbiorowisko roślinne zwane czyżniami. Na te wielogatunkowe zarośla składają się krzewy lub niskie drzewa – głównie głogi, śliwy tarniny, dzikie czereśnie, różne gatunki róż, jeżyn, uzupełniają je leszczyna pospolita, jarzęby, derenie czy szakłaki. Kiedyś porastały granice pól i tworzyły miedze, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne. Miały i mają ogromne znaczenie dla bioróżnorodności, będąc schronieniem dla zwierząt (ptaków, owadów, gadów, drobnych ssaków) i dostarczając im pokarmu.

Pokój rośliny sięga do 25 m. W zależności od sąsiedztwa będą wykształcać bardziej regularną koronę i krótszy pień – w przypadku drzew samotnych lub pień strzelisty, a koronę bardziej wąską, gdy wokół panuje gęste sąsiedztwo. I całą gamę wersji pośrednich 😉 Warto zwróć uwagę na korę, która łuszczy się okrężnie i można na niej zaobserwować przetchlinki. Przetchlinki w wersji roślinnej, bo występują również w królestwie zwierząt, są to luźniejsze struktury, które umożliwiają wymianę gazową. Występują w tkance okrywającej rośliny, sięgając w jej głąb. Kora jest błyszcząca w kolorze czerwonobrązowym.

wiśnia ptasia — Pszczoła miodna (Apis mellifera)

Liście zaostrzone kształt mają eliptyczny lub odwrotnie jajowaty. Krawędzie podwójnie piłkowane, długość do 15 cm. Warto zwrócić uwagę na ogonek, na którym przy nasadzie liścia można dostrzec duże gruczołki, 1 lub 2. Są to nektarniki pozakwiatowe, wydzielają słodki płyn, którego celem jest wabienie mrówek. One zaś pełnią rolę odstraszającą dla owadów, które roślinie mogłyby zaszkodzić, np. poprzez żerowanie na liściach.

Kwiaty białe zebrane od 2 do 6, na długich około 5 cm szypułkach.

Czerwone guzki

Nektarniki pozakwiatowe, które znajdują się na ogonkach liściowych są dedykowane mrówkom. Jednak słoneczny dzień przyniósł mi nieoczekiwaną obserwację. Na gałązce wylądowała pszczolinka wiosenna, ale nie skierowała swych kroków ku kwiatom, lecz zaczęła robić przegląd liści i ogonków liściowych. „Traciła” tam wiele czasu i wreszcie udało mi się zobaczyć, jak język zanurza się w gruczołach i spija gromadzący się tam płyn. Widziałam jeszcze malutkiego smuklika, który podobnie krążył po liściach i ogonkach, ale malutki smuklik (mierzył około 4-5 mm), ma jeszcze mniejszy język i czy spijał nektar, tego nie jestem pewna.

Pszczolinka wiosenna (Andrena haemorrhoa) i nektarniki pozakwiatowe (fot. Joanna Roczyńska)

Odpoczynek na liściach, a może coś więcej…

Prócz obserwacji pszczół na kwitach i na nektarnikach pozakwiatowych, cała rzesza pszczół wygrzewała się na liściach. Jednak na blaszce była też wydzielina – spadź. Więc może, to właśnie był powód, a nie wyłącznie wygrzewanie się w promieniach słońca lub szukanie partnerek.