Informacje ogólne
Nazwa gatunku: czyściec wełnisty (Stachys byzantina K.Koch)
Okres kwitnienia: lipiec-sierpień; pożytek pełni lata
Pożytek: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne, półcieniste
Gleba: sucha, przepuszczalna
Pszczela aranżacja wnętrz
Czyściec wełnisty należy do lubianej przez pszczoły rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Jego wargowe kwiaty szczególnie lubią odwiedzać trzmiele, jednak w moim ogrodzie rośliny te od wielu lat w czasie sezonu są zaanektowane przez dość wojowniczy gatunek pszczoły samotnej, makatkę zbójnicę. Aczkolwiek warto pamiętać, że zadziorne bywają tylko samce i jest ona skierowana głównie przeciwko innym samcom tegoż gatunku.
Zdarza się jednak makatkom zbójnicom, że jako pszczoły mające wpisane w swą naturę obronę terytorium, przeganiają też inne gatunki pszczół ze swojego terytorium, które to zwykle obejmuje kilka roślin.
Opis
Bez wątpienia jest to roślina, która się wyróżnia, nasze oczy przyciąga wyjątkowy kolor i włoski pokrywające gęsto całą bylinę. Kutner jest koloru srebrzystobiałego i nadje roślinie oryginalny wygląd. Te włoski są również przyczyną, dla którego ta roślina jest tak lubiana przez makatki, gdyż kutner jest przez nie zbierany i służy im do budowy gniazda. Czyli czyściec nie tylko zbójnice żywi, ale dodatkowo jego elementy służą do wystroju pszczelego mieszkania 😉
Największe łany czyśćca wełnistego oglądałam w ogrodzie w Wojsławicach. Niesamowite miejsce pełne trzmieli. 
Liście, które pojawiają się przed wyrośnięciem łodygi 
Liście łodygowe zapraszam, aby je nieco pogłaskać i sprawdzić, jak aksamitne są w dotyku 🙂 
Kwiaty określane jako mniej widowiskowe, ale mi się podobają i pszczołom też 😉
Łodyga się płoży i jest sztywna. Włochate, mięciutkie liście są duże o kształcie lancetowato-jajowatym i ulistnieniu nakrzyżległym. Liście utrzymują się nawet po sezonie, na wiosnę jest wskazane je usunąć. Roślina dorasta do około 50 cm. Kwiaty dwuwargowe, w kolorze różowe zebrane w kłosy, są mniej spektakularne niż inne części rośliny. Wyrastają z kątów liści i tworzą nibyokółki. Dla kwiatów wargowych typowe jest, i dotyczy to również czyśćca wełnistego, że rysunek na wardze wskazuje zapylaczom drogę do pożytków tej byliny.
Trzmiele ziemne (Bombus terrestris) 
Trzmiel leśny (Bombus pratorum) 
Trzmiel rudy (Bombus pascuorum)
Roślina dobrze rozmnaża się samodzielnie, dlatego występuje w ogrodach jako roślina okrywowa. Można również ją rozmnażać przez siew i najlepiej robić to wiosną. Innym sposobem może być podział tutaj dobrym terminem jest pełnia lata, niektórzy też odrywają starsze pędy wczesną jesienią.
Czyściec wełnisty, jakie pszczoły go odwiedzają?
Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek: Anthophora furcata (porobnica drewniarka), Anthidium manicatum (makatka zbójnica)
Literatura:
- Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
- Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.
Za oznaczenie trzmieli dziękuję Alicji Dubickiej.
