Dzielżan jesienny – Helenium autumnale L.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: dzielżan jesienny (Helenium autumnale L.)
Okres kwitnienia: lipiec-październik; pożytek późnoletni
Pokarm: nektar i pyłek
Stanowisko: słoneczne
Gleba: piaszczysto-gliniasta, lekko wilgotna

Charakterystyka

Powiedzieć o dzielżanie, że jest okazałą byliną, to powiedzieć niewiele, jest to wyjątkowa roślina pod wieloma względami. Zacznijmy od osiąganych rozmiarów, które sięgają w zależności od odmiany 50-180 cm. Owych odmian jest znaczna ilość, różnią się od siebie kolorem czy wielkością kwiatów, a także wspomnianą wysokością. Łodyga rośliny jest wyprostowana, u góry rozgałęziona, liście o kształcie lancetowatym, ułożone naprzeciwlegle. Jak to u astrowatych, najczęściej bywa, wykształca kwiatostany, zwany koszyczkiem, składający się z kwiatów języczkowych brzeżnych, które u dzielżanu jesiennego mają kolor żółty, u innych odmian mogą to być barwy pomarańczowe, czerwone czy nawet brązowe. W centrum kwiatostanu kwiaty rurkowate, a ich kolory to paleta brązu, bordo i żółci.

Jest rośliną niezwykle cenną ze względu na czas, kiedy daje pokarm dzikim zapylaczom. Pożytek późnoletni jest szczególnie ważny, kiedy wiele kwiatów już zakończyło kwitnienie, tymczasem dzielżan aż do jesieni będzie karmił pszczoły, trzmiele i innych zapylaczy.

Chociaż lubi stanowiska słoneczne, to warto zadbać, aby gleba była zawsze delikatnie wilgotna, gdyż dzielżan nie toleruje suszy. Jego rozmnażanie wegetatywne jest szczególnie łatwe dzięki podziałowi w okresie wiosennym. Od czasu do czasu można dokonywać takiego przesadzania, gdyż poprawia to kondycję rośliny. Innym sposobem na rozmnażanie jest wysiew nasion. Czas kwitnienia dodatkowo można wydłużyć poprzez ścinanie przekwitniętych kwiatostanów.

Dzielżan na prezent

Posiadanie w ogrodzie dzielżanu jesiennego sprawia, że nabiera się do niego osobistego stosunku, który musi zaowocować podziwem. Podziw wynika z ilości zwierząt-owadów, które się na nim stołują. Tę całą plejadę dzikich oblatywaczy, którzy na roślinie szukają nektaru i pyłku, bardzo wygodnie się podpatruje, ponieważ dzielżan dzięki swojej wysokości sprawia, że nie trzeba się nad nim zbytnio pochylać, aby poczynić obserwacje 🙂

Dodatkowo na kwiatostanach często można zobaczyć w tym samym momencie więcej niż jednego owada, spędzą one tam chwilę i dzięki temu dadzą się obejrzeć z każdej strony, nim polecą dalej załatwiać swoje owadzie sprawy. Mój Tata uważa, że dzielżan wspaniale się sprawdzi jako ogrodniczy podarunek, bo dzięki niemu można upiec przysłowiowe dwie pieczenie na jednym ogniu. Gdyż ofiarowując sadzonkę dzielżanu, darowujemy nie tylko piękny kwiat do ogrodu, ale jednocześnie miejscowym pszczołom zapewniamy bardzo pożądany późny pożytek.

Dzielżan jesienny, jakie pszczoły go odwiedzają?

Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek: Andrena dorasta (pszczolinka mniszkowo-rzepakowa), Heriades truncorum (wałczatka dwuguzka)

Literatura:

1. Pogorzelec M., Atlas roślin miododajnych, Wydawnictwo Dragon.
2. Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.