Informacje ogólne
Nazwa gatunku: kosaciec żółty (Iris pseudacorus L.)
Okres kwitnienia: maj-lipiec; pożytek wczesnoletni
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne, cieniste
Gleba: mokra, żyzna
Ruszyłam w rowy, nad stawy, w ślepe odnogi rzek, żebyście Wy nie musieli 😉 I niosę wieść, że kosaćce żółte są bardzo chętnie oblatywane przez różne błonkówki, w tym również dzikie pszczoły. Wyprawa została zwieńczona sukcesem w postaci zdjęć do ninejszego wpisu, a dodatkowo widzieliśmy mnóstwo ptaków od takich kruszynek jak skowronki czy trzcinniczki po okazałe bieliki. Jednym słowem – było warto!
Charakterystyka
Kosaciec żółty zwany też irysem jest rośliną wieloletnią z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Jak już wspomniałam spotkać go można tam, gdzie są gleby mokre. Rośnie w wodzie stojącej bądź przy brzegu. Woda może też nieznacznie płynąć. Olsy, łęgi czy turzycowe szuwary to dobre dla niego okoliczności. Ja miałam okazję spotkać kosaćce żółte w różnych pozarastanych rowach, stawach, szuwarach.
Roślina posiada grube, rozgałęziające się kłącze, czołgające się po dnie zbiornika. Z kłącza wyrastają szablaste liście, które dorastają do 1 m długości, szerokie są na 1 do 3 cm. Łodyga wyprostowana, wzniesiona, zwykle rozgałęziona, dorastająca do 1 m. Łodyga zwieńczona kwiatami od 1 do 5, najpierw zakwita kwiat położony najwyżej. Kwiaty są duże, o żywej żółtej barwie. Kwiat ma ciekawą budowę. W oczy najpierw rzuca się odgięty, pokryty od wewnętrznej strony ciemnym żyłkowaniem człon kwiatu. Drugi człon wewnętrzy, równowąski. Interesujący również jest słupek i jego znamiona, którego trójpłatkowo rozszerzone części przykrywają trzy pylniki.
Oczko wodne
Oczywiście szukając kosaćca żółtego nie było potrzeby ruszać w dzikie tereny, gdyż jest bardzo chętnie uprawiany lub sam się pojawia nad wszelkimi oczkiami wodnymi. Jednak uważam, że zobaczenie rośliny w jej naturalnym siedlisku, to rzecz ważna i potrzebna, gdy chcemy roślinę poznać.
Kosaciec wraz z upływem sezonu traci liście, a zimuje w postaci wspomnianego już mięsistego kłącza. Roślinę można posadzić nabywając sadzonki, które umieszcza się w zbiorniku na głębokości od 0 do 20 cm.
Kosaciec
Chętnych do wniknięcia w tajemnice budowy kosaćca zapraszam na film, z którego przy okazji można się dowiedzieć jaka jest różnica między roślinami jednoliściennymi i dwuliściennymi.
Literatura
- Kłosowscy G. S., Rośliny wodne i bagienne, Wydawnictwo Multico.
- Witkowska-Żuk l., Atlas roślinności lasów, Warszawa 2021.
