Informacje ogólne
Nazwa gatunku: pępawa dwuletnia (Crepis biennis L.)
Okres kwitnienia: czerwiec-wrzesień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: gliniasta, żyzna
Ach te żółte astrowate, wrrr… nie jest z nimi łatwo. Ale warto je poznawać, bo są szczególnie ważne dla zapylaczy z rodzaju pszczolinka, murarka czy pseudosmuklik. Trudno przekonać ludzi, że żółte astrowate to nie przeciwnik, którego należy usunąć, ale cudowna stołówka dla wielu pszczół i innych zapylaczy. Mlecze, pępawy, jastrzębce, prosieniczniki, a także goryczel jastrzębcowaty – jakże cenne rośliny! Wszystkie żółte, wszystkie dające pokarm owadom. Nie wypowiadajmy im wojny, dajmy im miejsce w ogrodzie.
Charakterystyka
Pępawa dwuletnia jest rośliną dwuletnią, członkiem rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje na gliniastych i żyznych łąkach, w rowach, na przydrożach, oczywiście nie będą jej obce również siedliska ruderalne. Pępawę dwuletnią lub jej kuzynkę pępawę zieloną coraz częściej, na szczęście, można spotkać też na niekoszonych miejskich przydrożach. Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona, sięgająca wysokością do 120 cm. Przytrafia się jej być owłosioną, ale też nagą. Bywa dołem czerwono nabiegła. Z liśćmi to trudna sprawa, ponieważ są bardzo zmienne, cechą wspólną jest położenie na łodydze – skrętoległe. Liście dolne głównie są podzielone pierzasto-wcinane, górne zaś niepodzielone, obejmujące uszkowatą nasadą.
Kwiaty wszystkie żółte, języczkowe, zebrane w koszyczki, tworzące baldachokształtną wiechę. Średnica kwiatów to około 25 mm i jest większa niż u podobnej do niej pępawy zielonej. U której ta średnica kwiatu zawiera sie między 10 a 15 mm.
Z ciekawostek dotyczących tej rośliny można nadmienić, że jej liście są jadalne i bardzo smaczne. Jednak zalecana jest wprawa w odróżnianiu roślin, aby wpaść na pomysł ich spożywania 😉
Na pierwszy rzut oka
Kiedy wybieram się na grzyby mój wzrok wie na jakie parametry się nastawić. Gdy ruszam „na pszczoły” moje oczy dopasowują się do tego, co mnie interesuje. Opowiadam często moim znajomym o pszczołach, o roślinach. Zdziwieni pytają, jak udaje się tobie to wszystko dostrzec. Jednak nie ma tu żadnych szczególnych „mocy”, prócz względnie dobrego wzroku. Ale jest praktyka wielogodzinnego siedzenia z roślinami i pszczołami. Mózg uczy się zauważać, to co interesujące, zastanawiające, np. dlaczego ten trzmiel jest w tak dziwnej pozycji. Okazuje się, że padł ofiarą pająka kwietnika, którego na pierwszy rzut oka w cale nie widać.
Pępawa dwuletnia, jakie pszczoły ją odwiedzają?
Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena barbilabris (pszczolinka małogłowa), Andrena chrysosceles (Pszczolinka rdzawostopka), Andrena dorsata (pszczolinka mniszkowo-rzepakowa), Andrena fulvago, Andrena humilis (pszczolinka brunatno-płowa), Andrena labiata (pszczolinka czerwonoczarna), Andrena minutula (pszczolinka głogowianka), Andrena minutuloides, Andrena nigroaenea (pszczolinka metaliczna), Halictus maculatus (smuklik plamisty), Lasioglossum albipes, Lasioglossum leucozonium, Lasioglossum villosulum, Lasioglossum zonulum, Osmia fulviventris, Osmia leaiana (murarka ostrożeniówka), Osmia spinulosa (murarka kolczasta), Osmia villosa
Literatura:
- http://lukaszluczaj.pl/pepawa-dwuletnia-roslina-niedoceniana/
- Nawara Z., Rośliny łąkowe, Warszawa 2006.
- Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.
