Informacje ogólne
Nazwa gatunku: szafran (krokus) wiosenny (Crocus vernus (L.) Hill)
Okres kwitnienia: marzec-kwiecień; pożytek wczesnowiosenny
Pokarm: nektar i pyłek*
Stanowisko: słoneczne
Gleba: lekko wilgotna, przepuszczalna
* specjalista na ratunek
Szafran wiosenny bez wątpienia jest rośliną pożytkową, jednak zagadkę dla mnie stanowiło, czy w równym stopniu dla pszczół dzikich i miodnych. Pszczoły miodne chętnie zbierają pyłek z krokusa, choć przy nektarze muszą się natrudzić, gdyż jest on położony dość nisko w rurce kwiatu. Ale co z pszczołami dzikimi, czy i one są zainteresowane pyłkiem? Pytania zrodziły się z obserwacji, z których wynikało, że zaobserwoane przez mnie dzikie pszczoły pobierały z krokusa jedynie nektar. A co z pyłkiem, gdyż to właśnie dla nich, pszczół dziko żyjących, szukamy odpowiednich roślin. Postanowiłam zapytać o to fachowca w tej dziedzinie, dr. inż Stanisława Flagę.
![poletko krokusa wiosennego](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/04/szafran_wiosenny_pokroj-1024x683.jpg)
I oto odpowiedź, jaką uzyskałam:
Krokusem ogrodowym i gatunkami dzikimi należącymi do tego rodzaju botanicznego interesują się następujące gatunki pszczół: murarka ogrodowa (Osmia rufa) – wylatuje zwykle w pierwszej dekadzie kwietnia jednak czasem odwiedza krokusy przy wiośnie bardzo opóźnionej i szybkim przejściu zimy w wiosnę, porobnica jasnotowa (Anthophora retusa), porobnica wiosenna (Anthophora plumipes), trzmiel gajowy (Bombus lucorum), trzmiel sześciozębny (Bombus wurfleini), trzmiel wysokogórski (Bombus pyrenaeus) oraz trzmiel ziemny (Bombus terrestris).
Krokusy kwitną za wcześnie i zbyt krótko by stanowiły źródło pokarmu białkowego (pyłku) dla potomstwa wymienionych gatunków pszczół (poza pszczołą miodną). Wychodzące z zimowli samice pszczół dzikich potrzebują głównie pokarmu energetycznego jakim jest nektar. Pozwala on szybko poprawić kondycję owadów (samców i samic murarki i porobnic, ale nie samców pozostałych gatunków pszczół, które pojawiają się dużo później), jednak w tym okresie potrzebny jest samicom także pyłek (choć w dużo mniejszych ilościach) do pełnego uformowania się oocytów w jajnikach.
Pszczoły miodne objadają się pyłkiem krokusów i bardzo chętnie go zbierają na swoje ciało i przenoszą do ula. Dla innych gatunków stanowi on ważne uzupełnienie diety i niezbędny czynnik uzyskania pełnej zdolności do składania jaj przez samice. dr inż. Stanisław Flaga
Charakterystyka
Zostałam ewidentnie sprowokowana 🙂 Co chwilę natrafiam na zdjęcia tegorocznych krokusów, dodatkowo niektóre wraz z pszczelimi gośćmi. Zaś wczoraj w czasie spaceru w Wejherowie natknęłam się na rondo i trawniki usiane krokusami. Wyjątkowo optymistyczny i radosny widok.
![szafran wiosenny](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/03/krokusy_wiosenne-1024x683.jpg)
Wyczekujemy tej krokusowej zapowiedzi wiosny z wielką niecierpliwością. Krokusy przeważnie nie dają nam długo na siebie czekać i zdarza się, że nawet spod warstwy śniegu przebijają się na powierzchnię, by podtrzymać w nas nadzieję, że i tym razem wiosna przyjdzie. Naturalnie możemy szafran spotkać na górskich łąkach, halach, które są zgryzane przez zwierzęta lub koszone.
![krokus wiosenny fioletowy](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/03/krokus_wiosenny-1024x683.jpg)
Jednak roślina ta na tyle podbiła nasze serca, że jako bylina dekoracyjna pojawia się w mnóstwie ogrodów, a nawet na balkonach. Coraz częściej też miasta i gminy sadzą te rośliny, by udekorować zieleńce i podnieść na duchu swoich mieszkańców.
![krokus wiosenny żółty](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/03/krokus_wiosenny_zolty-1024x683.jpg)
Myszy też lubią krokusy
Szafran wiosenny osiąga do 10 cm wysokości. Pod ziemią roślina ta kryje to co budzi, niestety, entuzjazm w każdej myszy czy innym gryzoniu, smakowitą bulwę. Z niej wyrastają liście w kolorze ciemnozielone, w kształcie równowąskie. W środku liścia i przez jego długość przebiega białawy pasek. Kwiaty wyrastają bezpośrednio z bulwy, według różnych źródeł z każdej z bulw po jednym lub maksymalnie dwa kwiaty. Kształt kwiatów jest lejkowaty, kolor w zależności od odmiany może być fioletowy, żółty lub biały. Ponieważ listki okwiatu są zrośnięte i tworzą wyjątkowo długą rurkę, sporą więc odległość musi pokonać ku górze nektar. Dlatego też pszczoły o niezbyt długich języczkach mają problem z pobraniem pokarmu.
![Krokus wiosenny i trzmiel](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/03/szafran_wiosenny_trzmiel-1024x683.jpg)
Błysk w oku pszczoły
W wielu publikacjach na temat szafranu vel krokusa można się spotkać ze sformułowaniem, że jest on entuzjastycznie oblatywany przez pszczoły. Pszczeli entuzjazm wynika zapewne z tego, że roślin kwitnących na tym etapie sezonu nie jest wiele. Istnieje również szansa, że pszczoła zdaje sobie sprawę, że przebywa na kwiecie, z którego (specjalnych odmian – Crocus sativus) pochodzi najdroższa przyprawa świata 😉 Szafran, gdyż to o tę przyprawę chodzi, jest pozyskiwany ze znamion słupka kwiatu (wygląda on inaczej niż u prezentowanych tu przedstawicieli gatunku), który wyróżnia się jaskrawym pomarańczowym kolorem i ciekawym trójdzielnym kształtem.
Krokusy można rozmnażać z nasion i z cebul, które najlepiej wsadzać do gruntu na przełomie lata i jesieni. I oby myszy łaskawie je przeoczyły 😊
![](https://dzicyzapylacze.pl/wp-content/uploads/2021/04/Lasioglossum-1024x683.jpg)
1 Komentarz
Dziś 01-03-2024 temp.15C , na dnie kwiatów krokusów , nektaru usilnie szukał pseudosmuklik (z fotek oszacowałem) , przy okazji był oblepiony pyłkiem .