Bodziszek pirenejski – Geranium pyrenaicum BURM.F.

Informacje ogólne

Bodziszek w naszym kraju jest dość „świeżym” nabytkiem. Gdyż w Polsce jego pierwsze oficjalne stwierdzenia dotyczą lat 30. wieku XIX. Został stwierdzony w Sudetach, a następnie rozpoczął wędrówkę i obecnie jest już dość pospolity.

Charakterystyka

Bodziszek pirenejski należy do rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae) jest rośliną wieloletnią, chociaż bywa też dwuletnią. Siedliska, które są dla niego korzystne związane są z człowiekiem. Pojawia się na przydrożach, terenach kolejowych, parkach, ale też na skrajach lasów i w zaroślach.

Roślina ma krótkie, pionowe kłącze. Łodygi wzniesione, rozgałęziające się, czasem pokładające się. W zależności czy roślina się pokłada, czy nie jej wysokość może sięgać 70 cm. Są miękko owłosione i cienkie, u góry ogruczolone. Liście łodygowe charakterystyczne dla bodziszków okrągławe, naprzeciwległe, ku górze coraz mniejsze. Klapowane, dłoniasto podzielone na 5 do 7 klap. Wcięcie w blaszce sięga do 2/3. Liście odziomkowe zebrane w rozetę, kształt blaszki okrągły.

Pączki kwiatowe zwieszone na długich szypułkach. Kwiaty zebrane po dwa. Kolor płatków różowy z widocznym ciemnym żyłkowaniem. Płatki wcięte, kwiat pięciokrotny.

Moje spotkania z bodziszkiem pirenejskim

Zwykle dostrzegam na nich tzw. pszczeli drobiazg, czyli pszczoły niezbyt duże, dynamiczne, które trudno uchwycić w kadrze. Jednak roślina „zrekompensowała” mi ten trud w inny sposób, gdyż mam wrażenie, że pszczoły lubią sobie na tej roślinie odpoczywać. A więc chwytają się żuwaczkami płatka lub innej części kwiatu, czekają aż minie noc, poprawi się pogoda i rozgrzeje ich ciała do lotu i pracy. Stąd szczęśliwie udało mi się uchwycić dwie pszczoły w tych okolicznościach i spokojnie je sfotografować.

Bodziszek pirenejski jednym z bohaterów ciekawego badania

W Wielkiej Brytanii postanowiono przebadać pod względem atrakcyjności dla zapylaczy 45 gatunków roślin. Okazało, że spośród nich 14 gatunków przyciągnęło aż 99,7 % wszystkich wizyt pszczół. Okazało się, że tylko 2 spośród owych 14 było w składzie oficjalnych mieszanek – w rządowych programach rolno-środowiskowych (AES).

Celem badania było zidentyfikowanie gatunków roślin, które najskuteczniej przyciągają rodzime gatunki pszczół. I chociaż bodziszek pirenejski był na dość odległej pozycji spośród owych 14 roślin, to bodziszek łąkowy był już w pierwszej trójce.

Co nam mówi to badanie? Z pewnością rośliny obecne w zestawieniu są atrakcyjne również dla naszych rodzimych zapylaczy. Jednak warunki panujące w UK pod wieloma względami są inne niż w Polsce. Również różnorodność gatunkowa roślin i pszczół jest odmienna. Jednak badanie jest ważne, gdyż pokazało, że obecny skład mieszanek nie odpowiada zapotrzebowaniu zapylaczy.

Ponieważ w Polsce również rośnie popularność mieszanek roślin „dla zapylaczy” polecanych rolnikom, warto przeprowadzić krajowe badania. Pozwolą one potwierdzić sensowność ich składu gatunkowego lub zweryfikować proponowane zestawienia. Aby przedstawiane listy gatunków były najbardziej odpowiednie dla rodzimych zapylaczy.

Literatura:

Nichols, R. N., Wood, T. J., Carvell, C., Jordan, W. C., & Goulson, D. (2019). The best wildflowers for wild bees. Journal of Insect Conservation, 23(1), 123–135. https://doi.org/10.1007/s10841-019-00180-8

Sudnik-Wójcikowska B., Rośliny synantropijne, Wyd. Multico 2023.