Koniczyna polna – Trifolium arvense L.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: koniczyna polna (Trifolium arvense L.)
Okres kwitnienia: czerwiec-wrzesień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: umiarkowanie kwaśna

Koniczyna polna jest rośliną zdecydowanie niedocenianą. Abym poświęciła jej więcej uwagi i zwróciła na nią swój obiektyw, zachęciła mnie Kasia. Zrobiła tej roślinie piękne zdjęcie z pszczolinką. Ten rok okazał się dla mnie łaskawy i dostarczył mi wreszcie wielu obserwacji.

Charakterystyka

Trochę suchych faktów o tej urokliwej roślince, często porastających tereny suche ;). Koniczyna polna należy do rodziny bobowatych (Fabaceae), jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią. Jej siedlisko stanowią luźne murawy napiaskowe, ubogie bory sosnowe, nieużytki, odłogi, suche wzgórza, przytorza.

Roślina osiąga długość bądź wysokość do 40 cm, bywa rozesłana lub wzniesiona. Łodyga rozgałęziona i owłosiona. Liście, jak to u koniczyny – trójlistkowe. Listki równowąskie, owłosione, brzegi drobno ząbkowane.

Kwiaty motylkowe to najpierw kuliste, potem walcowate, kosmate główki długości od 1 do 2 cm. Puszystość zawdzięczają pierzasto porośniętym ząbkom i rurce kielicha. Ząbki kielicha znacznie dłuższe niż różowawa korona kwiatu.

Ten sezon zapewnił mi fantastyczne obserwacje na tych puchatych kwiatostanach. I chociaż początkowo wątpiłam w tę roślinę, to jednak pszczół, które ją odwiedzało było naprawdę wiele. Również pszczoły miodne, jeżeli stanowisko jest rozległe, chętnie czerpią z niej pożytek.

Puszyste łapki zająca 😉

Kiedy gromadziłam informacje na temat koniczyny polnej, zauważyłam, że dużo uwagi poświęca się wyglądowi kwiatostanów i nazewnictwu. Bardzo spodobało mi się skojarzenie owłosionych główek kwiatowych z „puszystymi łapkami małego zająca”.

Inne nazwy również podbijają serce, zasięgnięte zostały z książki Danuty Rybak, Rośliny lecznicze. Zapraszam do zapoznania się z potocznymi nazwami używanym w języku polskim i wybraniu swojej ulubionej: kądziołka Matki Boskiej, kocie nerki, kończywiec, kończyzna, koteczki, kotki, łzy Matki Boskiej, małaszka, mikołajek, szare koćki, śpiuch, włosy Panny Marii.

Mnie urzekły kocie nerki, szare koćki i kądziołka Matki Boskiej.

Koniczyna polna, jakie pszczoły go odwiedzają?

Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek:  Andrena wilkella (pszczolinka lucernowo-koniczynowa), Anthophora bimaculata (porobnica chabrówka), Colletes marginatus (lepiarka koniczynowa), Megachile dorsalis (miesierka srebrzysta).

Literatura:

1. Lipiński M., Pożytki pszczele. Zapylanie i miododajność roślin, Warszawa 2010.
2. Rybak D., Rośliny lecznicze. Atlas, Warszawa 1993.
3. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.