Wszystkie gatunki trzmieli mają wiele cech wspólnych oraz podobny cykl rozwojowy. Dlatego opisaliśmy biologię trzmieli w osobnym artykule Z biologii trzmieli. Zaś w opisach dotyczących poszczególnych gatunków będziemy się skupiać na cechach charakterystycznych danego gatunku lub przedstawimy jakiś ciekawy atrybut, który dany gatunek dobrze ilustruje.

Trzmiel rudy – wszędobylski gatunek

Trzmiel rudy (Bombus pascuorum) to jeden z najbardziej rozpowszechnionych gatunków trzmieli zarówno w naszym kraju, jak i Europie. Świetnie radzi sobie w ostępach leśnych, naszych ogrodach, a nawet na miejskich balkonach. Gatunek ten występuje bardzo licznie, dzięki czemu łatwo jest go obserwować. Ale niech nie zwiedzie nas ta jego „pospolitość”, gdyż może nas on zaskoczyć, ponieważ charakteryzuje się ten gatunek ciekawą zmiennością ubarwienia. Z jej powodu oznaczenie poszczególnych osobników, głównie późnoletnich, bywa prawdziwym wyzwaniem, a w niektórych rejonach Europy nawet jest niemożliwe bez specjalistycznego sprzętu. Wyobraźmy sobie, że nasze drogie „rudzielce” mogą występować aż w 23 podgatunkach różniących się znacząco od siebie. Trzmiele rude ubarwieniem przypominają głównie trzmiele żółte (Bombus muscorum) oraz trzmiele zmienne (Bombus humilis).

Długodystansowy zawodnik

Trzmiele rude wraz z trzmielami ziemnymi posiadają najdłuższy cykl życiowy. Jest to związane z wielkością rodziny, która u tych gatunków jest bardzo liczna. Większa liczba gotowych do pracy robotnic zapewnia większy sukces rozrodczy w gnieździe i przekłada się na dłuższy pojaw osobników. Z nastaniem listopadowych słot, pierwszych przymrozków, a nawet okazjonalnych opadów śniegu, nasz rudy bohater „pędzi” jeszcze w poszukiwaniu ostatnich kwiatów rozpromieniając krótki, jesienny dzień.

Trzmiel dziadek, czyli o starzeniu się „bombusów”

Trzmiele z biegiem czasu, jak wszystkie żywe organizmy, ulegają procesowi starzenia się. Trzmiele rude są dobrym przykładem, na którym widać zachodzące zmiany. Pokryte są one bujnym futerkiem, więc pierwsze oznaki upływu kolejnych tygodni odbijają się na jego kondycji. W pierwszym etapie włoski pokrywające gęsto ich tułów i odwłok zmieniają kolor na jaśniejszy a nawet całkowicie bledną. Następnie przerzedzają się one odsłaniając nagie fragmenty ciała powodując, że obserwowany przez nas osobnik wydaje się dużo ciemniejszy. W kolejnym etapie powolnemu uszkodzeniu ulegają obrzeża skrzydeł oraz następuje dalsza utrata owłosienia. Późnoletnie osobniki z widocznymi zmianami w wyglądzie związanymi z upływem czasu, możemy obwołać trzmielą starszyzną i traktować z wyjątkowym szacunkiem, jaki należy się w końcu seniorom😉

Charakterystyka

Nazwa gatunkowa: Trzmiel rudy (Bombus pascuorum)
Rodzina: pszczołowate (Apidae)
Rodzaj: trzmiel (Bombus)
Status: w Polsce jak i Europie pospolity i rozpowszechniony, kategoria LC na czerwonej liście europejskich pszczół oraz R jako gatunek potencjalnie zagrożony zmianami klimatycznymi
Siedlisko:spotykany praktycznie we wszystkich siedliskach naturalnych i antropogenicznych
Pojaw:przełom marca/kwietnia-listopad
Gniazdowanie:gniazda głównie naziemne pod kępami traw, mchem, w zbutwiałym drewnie czy gniazdach ptaków; sporadycznie także w norach gryzoni
Długość języka:średniojęzyczkowy
Odwiedzane rośliny:z rodziny astrowatych (Asteraceae), np. chaber bławatek, oset kędzierzawy
z rodziny bobowatych (Fabaceae), np. koniczyna łąkowa, wyka ptasia
z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), np. dąbrówka rozłogowa
z rodziny krwawnicowatch (Lythraceae), np. krwawnica pospolita
z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae), np. żmijowiec zwyczajny
z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae), np. jagoda kamczacka

i wiele innych, gdyż gatunek ten odwiedza, w celu zdobycia pokarmu pyłkowego lub nektarowego, ponad 300 gatunków roślin
Warto wiedzieć:Trzmiele tego gatunku zakładają jedne z najliczniejszych w osobniki gniazd. Rodzina może liczyć od kilkudziesięciu do nawet kilkuset trzmieli.

Typowe ubarwienie

Inne typy ubarwienia

Obckorajowcy ze Skandynawii

Siedlisko naturalne i ogrodowe

Literatura:

  1. Pawlikowski T. 1999. Przewodnik terenowy do oznaczania trzmieli i trzmielców Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  2. Ruszkowski A. Żak B. 1969c. Rośliny pokarmowe i znaczenie gospodarcze trzmieli z podrodzaju Hortorobombus Vogt. Pamiętnik Puławski, 37: 359-384.
  3. Rasmont et al. 2015. Climatic Risk and Distribution Atlas of European Bumblebees. Biorisk 10 (Special Issue).
  4. Rasmont et al. 2021. Bumblebees of Europe and neighbouring regions. N.A.P. Editions.
  5. Goulson D. 2012. Bumblebees. Behaviour, ecology and conservation. Oxford University Press.

Nasz wspólny mianownik to miłość do trzmielowatych. Różni nas niemal wszystko pozostałe, ale różnimy się pięknie.

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.