Informacje ogólne

Nazwa gatunku: nostrzyk biały (Melilotus albus)
Okres kwitnienia: czerwiec-październik; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: sucha

Charakterystyka

Nostrzyk biały to hasło, które jest dość popularne we wszelkich pszczelarskich publikacjach o roślinach miododajnych. Sympatia do tej rośliny bierze się z jej wydajności nektarowej i pyłkowej, które są zaliczane do najobfitszych w naszej strefie klimatycznej.

nostrzyk biały miejska łąka
Czasem wiele ciekawych obserwacji w pszczelim świecie można zrobić dosłownie tuż za oknem naszego mieszkania, w centrum dużego miasta. Zachęcam, aby szukać takich miejsc 🙂 (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Dla mnie nostrzyk okazał się cenną rośliną w przestrzeni pszczelich obserwacji, bo wielu zapylaczy chętnie odwiedza kwiaty tej rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae) . Jeśli mówimy o bobowatych, to jest duża szansa, że spotkamy na tej roślinie wiele gatunków trzmieli, które szczególnie tę rodzinę roślin sobie upodobały. Jest to roślina w stanie dzikim dwuletnia, ale w Polsce sprowadzona przez pszczelarzy została również jej forma jednoroczna.

nostrzyk biały pokrój
Nostrzyk biały napradwę może prezentować się pięknie (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Siedliska tej rośliny obejmują przydroża, słoneczne skarpy czy wzgórza, nasypy kolejowe. A więc spotkać ją bardzo łatwo, a jej wiotki pokrój jest bardzo charakterystyczny ułatwiający rozpoznanie.

nostrzyk biały kwiatostan
Luźne grono z kwiatów motylkowatych, w takim kwiatostanie może być ich nawet około 80 (fot. YT Dzikie Pszczoły)
liście trójlistkowe
Liście trójlistkowe, widać delikatne ząbkowanie (fot. YT Dzikie Pszczoły)

System korzeniowy jest silnie rozwinięty i może sięgań nawet 1,5 m w głąb gleby. Łodyga jest wzniesiona, naga, kanciasta, a w górze się rozgałęziająca. Osiąga do 1,5-2 m wysokości. Liście o trzech listkach, dole w kształcie rombowatojajowate, górne lancetowate, brzegiem ząbkowane. Kto będzie spacerował w pobliżu nostrzyka może zauważyć, że listki wieczorem się składają. Kwiaty to powstające u szczytów pędów grona, liczące od 20 do 80 drobnych, motylkowatych, białych kwiatów. Kwiatostan osiąga do 8-10 cm długości.

Pszczoła pasożytnicza z rodzaju ścieska (Coelioxys sp.) (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Mocne strony

Pierwszorzędnym walorem nostrzyka białego jest nie obfite nektarowanie, ale nie tylko. Dla zapylaczy ważne jest także to, że na nektar mogą liczyć także w czasie suszy, a dodatkowo jej obecność rośliny użyźnia glebę. Jeśli szukamy kolejnych dobrych strony nostrzyka to nie przemarznie i dobre znoszenie suszy śmiało możemy do nich zaliczyć.

Na miejskiej łące, która rośnie sobie w pobliżu mojego miejsca zamieszkania nostrzyka białego i żółtego jest naprawdę sporo. Owady doceniają tę obecność, bo licznie oblatują kwiatostany. Przejść się takową nostrzykową łąką, gdzie powoli już przekwitają żmijowce, farbowniki, ostrożenie, ale wciąż kwitną dość intensywnie cykorie i właśnie nostrzyki, to sama przyjemność dla poszukiwacza pszczół. Dodatkowo w moim mieście ograniczenie koszenia zieleni miejskiej wypłynęło pozytywnie na obecność nostrzyka i miło się obserwuje zapylaczy oblepiających kwiaty nostrzyka.

smuklik sześciopasy
Charakterystyczne długańne czułki samca smuklika sześciopasego (Halictus sexcinctus) (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Nostrzyk biały, jakie pszczoły ją odwiedzają?

Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek: Andrena dorasta (pszczolinka mniszkowo rzepakowa), Andrena flavipes (pszczolinka pospolita), Andrena ovatula (pszczolinka wierzbowo-lucernowa), Andrena pilipes (mszczolinka brunetka), Andrena wilkella (pszczolinka lucernowo-koniczynowa), Anthidium oblongatum (makatka tarczkozębna), Anthidium punctatum (makatka wełnista), Halictus confusus, Halictus maculatus (smuklik plamisty), Halictus rubicundus (smuklik rdzawonogi), Hoplitis leucomelana (murarka jastrzębcowa), Megachile ericetorum (miesierka dwuzębna), Megachile rotundata (miesierka lucernówka), Megachile versicolor (miesierka niedopaska), Melitta leporina (spójnica lucernowa), Osmia aurulenta (murarka muszlówka), Osmia caerulescens (murarka lucernowa)

Literatura:

  1. Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
  2. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.

Dziekuję Darkowi Ogrodnikowi za oznaczenie pszczół samotnic.

pszczolinka mniszkowo-rzepakowa Andrena cf. dorsata
Prawdopodobnie pszczolinka mniszkowo-rzepakowa (Andrena cf. dorsata) (fot. YT Dzikie Pszczoły)
trzmiel zmienny bombus humilis
Trzmiel zmienny (Bombus humilis) korzysta z pożytków nostrzyka (fot. YT Dzikie Pszczoły)
czyli smuklik złotway Halictus subauratus
Nasz klejnocik, czyli smuklik złotawy (Halictus subauratus) (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Miłość do przyrody od zawsze była we mnie. Dzięki Tacie skupiła się na dzikich pszczołach. Wspólna pasja upowszechniania wiedzy o roślinach pokarmowych pszczół znalazła swój wyraz w prowadzeniu Kanału YT Dzikie Pszczoły. Na stronie zaś tworzę dział Rośliny dla pszczół i wspieram Alicję w upowszechnianiu wiedzy o trzmielach. Opublikowane artykuły

3 komentarze

  1. Dręcz pszczeli Odpowiedz

    Jesteś pewna, że odmiana jednoroczna została sprowadzana, a nie po prostu wyhodowana (czyli poddana selekcji hodowlanej na jednoroczność) z pośród lokalnej różnorodności, gdzie zdarzały się takie wersje osobników? Bo ja coś taką wersję wydarzeń chyba kiedyś czytałem. Sam prowadzę leniwy eksperyment od 6 lat. Posiałem, nostrzyk dwuletni, nie dbam o niego, pozwalam mu przeżywać samoczynnie, i czekam czy się zmieszańcuje doszczętnie z lokalnym dwuletnim i być może wersja jednoroczna będzie w zaniku, co już teraz chyba obserwuję.

      • Dręcz pszczeli Odpowiedz

        Ach tak dawno temu, to możliwie. Dla mnie w świecie przyrody to poprzednia epoka a coś sprowadzonego tak dawno jest już „nasze”.. 😉 Od tego czasu wszelkie odmiany nostrzyka na naszym terenie pewnie się zmieszańcowały jak chciały. Myślałem, że może to wydarzyło się powiedzmy w latach 80-90.

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.