Informacje ogólne
Nazwa gatunku: szałwia łąkowa (Salvia pratensis L.)
Okres kwitnienia: maj-lipiec; pożytek wczesnoletni
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: suche murawy bogate w wapń
Charakterystyka
Większość z nas szałwię kojarzy z zielarskimi apteczkami, w których zdarza nam się posiadać np. herbatkę z szałwii. Jednak to co tym razem nas będzie interesować, to nie w jaki sposób ta roślina służy ludziom, ale w jaki sposób jest pożyteczna dla owadów.
Hełmiasta górna warga, pod którą schowane pręciki zostają uwolnione, gdy owad usiądzie na dolnej wardze kwiatu
Szałwia łąkowa jest rodzimą byliną z rodziny jasnowatych (Lamiaceae). Występuje na suchych murawach, przydrożach, kamienistych zboczach i skrajach pól. Jej zdrewniały korzeń może mieć nawet 1 m długości. Łodyga jest raczej pojedyncza i słabo rozgałęziona, jej wysokość to 20-80 cm. Liście mają przyjemny zapach. Te odziomkowe tworzą rozetę, są na długich szypułkach, a długośc liścia dochodzi nawet do 19 cm, choć zwykle bywają krótsze. Jeśli się będziemy przesuwać ku górze łodygi zauważymy, że ogonek liściowy będzie coraz krótszy, aż po liście siedzące. Nie tylko ogonek się będzie zmniejszał, ale również rozmiar liści od 6 cm u tych na dole, do 2 cm u tych, które są u góry.
Kwiaty koloru fioletowoniebieskiego, rzadziej jasnoróżowego, białego, zebrane w ładnie się prezentujące nibyokółki, które tworzą kształt kłosa. Kwiatostan może mieć 30 cm długości jest pojedynczy lub rozgałęziony. Kielich kwiatu dwuwargowy, również korona kwiatu jest dwuwargowa, przechodzi w rurkę, która chowa się w kielichu.
Szałwia łąkowa, ale poleca się również do ogrodu
Ze względu na swoje walory estetyczne często jest uprawiana w ogrodach. Również coraz częściej widzę, że pojawia się i pięknie prezentuje na miejskich rabatach. Charakterystyczna budowa kwiatu i utrudniony przez to pobór nektaru bywa, że zniechęca pszczoły miodne do oblotu tej rośliny, jednak jej większe skupiska zawsze przyciągają pszczoły, które zbierają nektarowy pożytek zwłaszcza w pierwszej połowie dnia.
Jej niewielkie wymagania sprawiają, że jest idealnym kandydatem do ogrodów, którym nie chcemy poswięcać zbyt wiele uwagi. Dbając o roślinę można przycinać jej zwiędnięte liście.
Trzmiel rudy (Bombus pascuorum) na szałwii łąkowej (fot. YT Dzikie Pszczoły)
Szałwia łąkowa, jakie pszczoły ją odwiedzają?
Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek: Andrena labiata (pszczolinka czerwono-czarna), Andrena nigriceps, Andrena pilipes (pszczolinka brunetka), Anthophora quadrimaculata (porobnica ruda), Halictus leucaheneus (smuklik), Lasioglossum spp. (pseudosmuklik), Megachile parietina (obrostka murówka), Osmia aurulenta (murarka muszlówka), Osmia bicolor (murarka leśna), Osmia bicornis (murarka ruda), Osmia caerulescens (murarka lucernowa),
Literatura:
- Pogorzelec M., Atlas roślin miododajnych, Wydawnictwo Dragon.
- Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
- Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.
Za oznaczenie pszczół samotnych dziękuję Darkowi Ogrodnikowi.
