Informacje ogólne
Nazwa gatunku: chaber łąkowy (Centaurea jacea L.)
Okres kwitnienia: czerwiec-wrzesień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: gliniasta
Jestem zakochana w polskich przydrożach. Można na nich spotkać niesamowite rośliny, a na tych równie niesamowite owady. To właśnie w taki miejscu spotkałam dzwonek skupiony, mierznicę czarną, groszek żółty, dziewannę wielkokwiatową, cykorię podróżnik i mnóstwo innych zachwycających roślin. Jednak chyba najpiękniejsze przydroża zapamiętałam z Wigierskiego Parku Narodowego, do którego jeszcze obiecałam sobie wrócić, aby sprawdzić, jakie rośliny, i oczywiście pszczoły, jeszcze tam na mnie czekają.
Widać pięknie się prezentującą okrywę koszyczka Chaber łąkowy gotowy, aby rozkwitnąć Lejkowate kwiaty w przypadku chabrów pełnią rolę powabni Łąka z chabrami Pęd chabra łąkowego, czyli łodyga i liście Ten kwiatostan ma akurat jaśniejszy środek, to mój ulubiony gatunek spośród bogactwa chabrów
Charakterystyka
Chabra łąkowego spotkać nie jest raczej trudno, pozostaje odróżnić go jedynie od innych gatunków chabrów 🙂 a to już może być odrobinę skomplikowane. Ta wieloletnia roślina, członek rodziny astrowatych (Asteraceae), rośnie na pastwiskach, łąkach, w zaroślach, przydrożach, skrajach lasów. Ma korzeń, który potrafi sięgnąć w głąb ziemi nawet na ponad 2 m. Ponad ziemią łodyga, która może dorastać do 120 cm, jest ona szorstka, kanciasta, wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziająca się. Liście są zmienne, ale najczęściej te odziomkowe jajowate lub lancetowate, pierzasto wcięte, ogonkowe. Liście łodygowe są w kształcie lancetowate lub eliptyczne, siedzące.
Miesierka (Megachile sp.) Pseudosmuklik (Lasioglossum sp.) Tak tu jest pszczoła, tylko należy się przypatrzeć 🙂 Smuklik szerokopasy (Halictus scabiosae) Rozrożka chabrowa (Eucera dentata)
Kwiaty w formie koszyczków w kolorze fioletowopurpurowym, rosną pojedynczo na szczytach łodyg i ich rozgałęzień. Wielkość kwiatostanu do 3 cm, na zewnątrz którego znajdują się tzw. kwiaty płonne o lejkowatym kształcie. Nie są one wyposażone w pręciki i słupki, zaś wewnątrz koszyczka kwiaty są rurkowate. Jak pisze Agata Sulborska kwiaty rurkowate, a dokładniej pręciki, są wrażliwe na dotyk…
…ich nitki kurczą się a wówczas szyjka słupka ze znamieniem jest wypychana ku górze. Reakcja jest odwracalna – już po upływie 1 min., pręciki wracają do stanu wyjściowego.
(A.Sulborska, Rośliny pożytkowe, s. 486)
Chaber łąkowy, jakie pszczoły go odwiedzają?
Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena denticulata (pszczolinka białoczarna), Andrena fulvago, Andrena flavipes (pszczolinka pospolita), Andrena nigriceps (pszczolinka jasieńcowa), Andrena pilipes (pszczolinka brunetka), Andrena schencki (pszczolinka czerwienica), Andrena thoracica, Ceratina cyanea (rożyca błękitnawa), Halictus maculatus (smuklik plamisty), Haictus rubicundus (smuklik rdzawonogi), Dasypoda hirtipes (obrostka letnia), Osmia fulviventris, Osmia leaiana, Osmia spinulosa (murarka kolczasta).
Literatura:
- Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
- Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.
Za pomoc w oznaczeniach dziękuję tradycyjnie Alicji (trzmiele) i Darkowi (pszczoły samotne).
Trzmiel kamiennik (Bombus lapidarius) Trzmiel rudoszary (Bombus sylvarum) A tu również trzmiel rudoszary. Gdzież jego ruda końcówka odwłoka? Ano czas zrobił swoje i trzmiel wyblakł. Okazały samiec trzmiela rudonogiego (Bombus ruderarius) w odcieniach brązu i pomarańczy