Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes)

Ze względu na charakterystyczne „portki” rodzaj obrostka łatwy jest do samodzielnego rozpoznania w terenie, dlatego też postanowiłam przybliżyć portret najpospolitszej przedstawicielki rodziny spójnicowatych, jaką jest obrostka letnia (Dasypoda hirtipes).

Widać gołym okiem, kto tu nosi spodnie 😉

Samica posiada na tylnych nogach długie i gęste szczoteczki. Wyjątkowość tej pszczoły tkwi nie tylko w „szerokich spodniach”, którymi potrafi zebrać duże ilości pyłku i nektaru, lecz także w tym, że wstaje jako jedna z pierwszych. Wynika to z faktu, że wiele kwiatów otwiera swe podwoje wcześnie rano i przed gorącym południem znów się zamyka. Śpiochy nie są w stanie zobaczyć piękna otwartej cykorii podróżnik. Kwiat potrafi zamknąć się czasami nawet już o godz. 9-10. A jest to jedna z ulubionych roślin obrostki letniej (Dasypoda hirtipes).

Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) – zapyłkowana samica na cykorii podróżnik (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) – samica na cykorii podróżnik (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Samiec obrostki letniej

Chociaż zwraca uwagę jego „puszystość”, rude włoski i długie nogi, samiec obrostki letniej nie jest tak charakterystyczny jak samica i łatwy do rozpoznania.

Samiec obrostki letniej (Dasypoda hirtipes) na cykorii podróżnik. Wyblakły od słońca ( (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Wyblakły od słońca samiec na cykorii podróżnik. Wstając wcześnie rano można spotkać samce nocujące na kwiatach i spokojnie przyjrzeć się zanim zacznie się dzień i szaleńczy wyścig po kwiatach (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Gniazdowanie

Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) najlepiej czuje się w miejscach, gdzie występuje jałowa, niezarośnięta, piaszczysta gleba.

Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) – samica kopiąca gniazdo (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Samica budująca gniazdo (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Piękne szczoteczki obrostki (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Film pokazujący sposób budowania gniazda przez obrostkę (źródło: Kanał YouTube Dzikie Pszczoły)

Samica kopie tunel na głębokość 20-60 cm, który rozgałęzia się na liczne korytarze. Na końcu nich tworzy komory lęgowe, w których składa kuliste pakiety stworzone z pyłku i nektaru. Osadzone są one na trzech małych wypustkach, co prawdopodobnie ma zapobiec pleśnieniu prowiantu dla larw.

Gniazda obrostki (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Samiec i samica obrostki letniej (Dasypoda hirtipes) (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Odwiedzane kwiaty

Samica zbiera nektar i pyłek głownie z rodziny astrowatych. To, oprócz wyglądu, także cecha charakterystyczna tej pszczoły. Podobne do niej obrostki odwiedzają kwiaty z rodziny szczeciowatych.

Rano, gdy biegnę do cykorii podróżnik, jestem zawsze pewna, że obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) mnie nie zawiedzie i ją tam spotkam. Przy zbieraniu pyłku jest bardzo aktywna i ciężko jej zrobić zdjęcie.
Lata od czerwca do września.

Obrostka letnia – zapyłkowana samica na cykorii podróżnik (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Obrostka letnia (Dasypoda hirtipes) na cykorii podróżnik. Gatunek ten można spotkać licznie na kwiatach (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

W języku niemieckim nazwa brzmi Braunbürstige Hosenbiene, co może oznaczać „brązowoszczotkowa spodniowa pszczoła” lub coś w tym rodzaju 🙂 W języku angielskim Pantaloon Bee, co można luźno przetłumaczyć jako pszczoła w pantalonach.
Uwielbiam tłumaczyć te nazwy. Żałuję, że nie skończyłam żadnych podyplomowych studiów Tłumaczenia Nazw Pszczół. Bawi mnie to niezmiernie. Chętnie podjęłabym pracę zawodową w tym kierunku. To byłoby jak etat w Ministerstwie Głupich Kroków 🙂 [3]

Roślina na zdjęciu to chondrilla sztywna. „Kwiaty otwierają się w najjaśniejszej części dnia, zwykle między godziną 9 i 15. Gatunek należy do roślin kompasowych – blaszki liści łodygowych ustawiają się w porze najsilniejszego nasłonecznienia pionowo i równolegle do kierunku padania promieni słonecznych” [2]. Również chętnie odwiedzana przez obrostkę letnią (Dasypoda hirtipes) (fot. Katarzyna Rosiak-Stepa)

Pasożytem gniazdowym obrostki letniej jest muchówka Miltogramma oestraceum.

Miałam zmierzyć pszczołę

No miałam. Wspominałam o tym w ostatnim wpisie. Znalazłam taką ładną martwą i suchą do prezentacji. Zostawiłam ją na talerzyku, żeby zrobić zdjęcie. Gdy kładłam książki na stół gdzieś mi ją zdmuchnęło i nie mogłam znaleźć 😀 Czasami są tacy ludzie, którym takie rzeczy się przytrafiają, no i padło na mnie 🙂 Przyznam, że życie z taką przypadłością na pewno jest barwne, ale równie kłopotliwe.