Groszek leśny – Lathyrus sylvestris L.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: groszek leśny (Lathyrus sylvestris L.)
Okres kwitnienia: czerwiec-sierpień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: gliniasta, wapienna

Lubię tę pospolitą roślinę, przede wszystkim dlatego, że pozwala obserwować dość duże pszczoły między innymi z rodziny miesierkowatych (Megachilidae) – a to zawsze uczta dla oczu. Ale także ponieważ wedle mojego gustu jej kwietne różowości pięknie się prezentują

Charakterystyka

Groszek leśny jest byliną należącą do rodziny bobowatych (Fabaceae). Leśne przydroża, łąki, zarośla – w takich to miejscach spotykałam tę roślinę, prócz tego występuje na polanach śródleśnych, suchych murawach.

Mam pewien problem z opisaniem, jakie warunki preferuje groszek leśny. Można często natknąć się na informacje, że roślina najlepiej wzrasta na glebach nawapiennych. Jednak miałam też okazję groszek spotykać na glebie kwaśnej, co potwierdzają inne źródła, które podają, że lubi glebę o odczynie umiarkowanie kwaśnym. Ostatecznie można przyjąć, że groszek radzi sobie na różnych typach gleb.

Roślina posiada długie rozłogi, pędy mogą się piąć lub pokładać. Długość może osiągnąć nawet imponujące 400 cm, ale zwykle pęd ma długość do 200 cm. Łodyga jest oskrzydlona, kanciasta, ogonek liściowy również ma skrzydełka, są jednak węższe od tych, które są na łodydze. Wszystkie liście składają się z dwóch listków (lancetowatych, o zaostrzonej końcówce), zakończona wąsem czepnym, obecne są przylistki.

Kwiaty są motylkowe, żagielek bladoróżowy, także może być zielonkawy. Na żagielku widać żyłkowanie w ciemniejszym kolorze. Najintensywniejszą różową barwę mają skrzydełka. Kwiaty są zebrane w kwiatostanie liczącym od 3 do 10 sztuk. Wielkość kwiatów pomoże nam odróżnić groszek leśny od groszku szerokolistnego, u którego są one wyraźnie większe.

Groszek leśny i pszczoły

Groszkowe obserwacje są zawsze obfite. Paleta pszczół odwiedzających kwiaty bardzo szeroka i to przeważnie, jak już wspomniałam, są to pszczoły gabarytowo dość duże, a więc łatwe w obserwacji. Zachęcam, aby czy to groszek leśny, czy szerokolistny piął się gdzieś dumnie na naszym płocie (wspaniale radzi sobie na płotach w postaci siatki), gdyż takie „żywe” ogrodzenie, to prezent dla pszczół dziko żyjących.

Na groszku możemy prócz miesierek obserwować też trzmiele. Część z nich dostaje się do nektaru zgodnie z prawem przez rurkę kwiatową. Tutaj zauważyłam trzmiela ogrodowego, który słynie z długiego języczka, ale także trzmiela zmiennego (Bombus humilis) i trzmiela rudego (Bombus pascuorum), których języczki, już nie tak długie, ale wciąż wystarczające, aby dostać się do słodkiego płynu. Tradycyjnie pokusie rabowania ulegał głównie trzmiel ziemny (Bombus terrestris), ale także widziałam parającego się tym procederem trzmiela kamiennika (Bombus lapidarius).

Szukając śladów włamań często trop w postaci wygryzionej dziurki można dostrzec bez problemu, gdyż jest dobrze widoczny. W przypadku groszku leśnego trzmiele muszą jeszcze dostać się pod kielich, więc otwór się ukaże, gdy zajrzymy właśnie pod tę część kwiatu.

Groszek leśny, jakie pszczoły go odwiedzają?

Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Anthidium septemspinosum (makatka siedmiozębna), Eucera longicornis (kornutka długoczułkowa), Hoplitis leucomelana (murarka jastrzębcowa), Hoplitis tridentata (murarka trójzębna), Megachile argentata (miesierka białogonka), Megachile ericetorum (miesierka dwuzębna), Megachile centuncularis (miesierka różówka), Megachile maritima (miesierka trójbarwna), Melitturga clavicornis (trutnica lucernowa)

Literatura:

1. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.
2. Witkowska-Żuk l., Atlas roślinności lasów, Warszawa 2021.