Kojarzycie tytułowe gniazdo, które znalazłam w domku dla owadów? Wreszcie udało mi się zidentyfikować jego autora, co, jak zawsze przy rozwiązanej zagadce, ogromnie mnie cieszy. A muszę przyznać, że chyba żadne z gniazd tak bardzo mnie nie intrygowało, jak właśnie to.
Gniazdo pełne drobiazgów
O dwóch lat trafiam na gniazda liniowe zakładane w rurkach o średnicy ok. 3 mm, zawierające małe gliniane buteleczki (ok. 4 mm długości). Tunele gniazdowe wypełnione są nasionami, kawałkami roślin, kamyków, grudek gliny. Znajdują się one u mnie w czołówce najpiękniejszych gniazd liniowych, więc dużo czasu spędziłam na poszukiwaniu informacji, kto przypuszczalnie mógł je zbudować. A najczęściej trafiałam już na stare, albo spasożytowane gniazda, więc trudno było o rozwiązanie zagadki.
Dzierżeń zwińcowiec (Solierella compedita)
Nie będę Was długo trzymała w napięciu, bo i tak w tytule zdradziłam Wam już, że to dzierżeń zwińcowiec (Solierella compedita). W tym roku miałam przyjemność obserwować go w domku dla owadów. To rzadki ciepłolubny grzebacz, wielkości 3-5 mm, który w ostatnich latach wykazuje tendencję do rozprzestrzeniania się na nowe tereny i to właśnie on buduje takie gniazda.
Obserwować możemy go od czerwca do sierpnia. Gniazda buduje w pustych otworach, zagłębieniach, w łodygach roślin. U siebie dotychczas znalazłam je w łodydze serdecznika, kłosowca, czarnego bzu i pokrzywy (śr. otworu 3 mm). Gliniane komórki lęgowe (dł. ok. 4 mm) buduje z ziemi spajanej wydzieliną gruczołów. Przestrzenie w gnieździe wypełnia dość luźno fragmentami roślin, kawałkami ziemi.
W pracy, którą kiedyś znalazłam o tym gatunku, zdjęcia nie oddawały wyglądu tych kokonów, dlatego nie domyśliłam się gatunku. Zamieszczam poniżej parę zdjęć, być może bardziej szczegółowych, w razie gdyby ktoś również kiedyś poszukiwał takich informacji 😉
Samica dla swojego potomstwa poluje na pluskwiaki z rodziny zwińcowatych (Lygaeidae) i tarczówkowatych (Pentatomidae), natomiast sama odwiedza kwiaty roślin w poszukiwaniu nektaru.
Na zakończenie
Nie lubię opisywać owadów, gdy mam mało obserwacji lub są one pobieżne. Ten gatunek uznaję jednak za bardzo ciekawy, dlatego postanowiłam zrobić notatkę, chociaż brak mi pełniejszych danych. Pewnie powstanie kiedyś pełnoprawny artykuł na jego temat, ale najpierw musimy sobie z dzierżeniem dać trochę czasu na lepsze poznanie.
Teraz jesień i czas na inne doznania. Warto wziąć lupę w rękę i ruszyć do domku oglądać zamknięcia. Życzę Wam pięknych znalezisk!
Oznaczenie owadów: Darek Ogrodnik
Źródła i dodatkowa lektura
- M. Blosch, Grabwespen: Illustrierter Katalog der einheimischen Arten, Magdeburg 2014.M.
- Blosch, Grabwespen Deutschlands,Keltern 2000.
- Rolf Witt, Wespen: beobachten, bestimmen, Augsburg 1998.
- Kateryna V. Martynova, Hedychridium monochroum and Chrysis lanceolata (Hymenoptera: Chrysididae)– two species of cuckoo wasps reared from nests of Solierella compedita (Hymenoptera: Crabronidae) in southeastern Ukraine, Turkish Journal ofZoology, (2017) 41: 397-407.
- P. Olszewski, B. Wiśniowski, T. Ljubomirov, Current list of the Polish digger wasps (Hymenoptera, Spheciformes)
2 komentarze
Te kokony skojarzyły mi się z chruścikami, mimo, że jedne i drugie nie mają ze sobą nic wspólnego.
Trochę można mieć takie skojarzenie 🙂 Kokony są bardzo ładne w powiększeniu, ale też bardzo małe. Chciałabym kiedyś mieć możliwość podejrzenia procesu ich budowy.