Informacje ogólne

Nazwa gatunku: marchew zwyczajana (Daucus carota L. subsp. carota)
Okres kwitnienia: czerwiec-wrzesień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: różne typy gleb, lekkie, piaszczysto-gliniaste

Charakterystyka

Niewątpliwie kiedy słyszymy słowo „marchew” nasze skojarzenia biegną w stronę pomarańczowego korzenia. Ale może rzadziej zdajemy sobie sprawę, że marchew w stanie dzikim w naszym krajobrazie występuje dość często. To dobra informacja dla dzikich pszczół, które chętnie ją oblatują, a szczególnie chętnie robią to te z rodzaju samotka. Marchew dziką spotykamy na przydrożach, ugorach, miedzach i nieużytkach. Wewnątrz kwiatu jest słupek

Teoretycznie, jak marchew zwyczajna wygląda każdy wie, ale czy na pewno? Najpierw to co pod ziemią, a co jest najbardziej znaną częścią marchwi, czyli korzeń. Jest to korzeń spichrzowy z rozbudowanym miękiszem spichrzowym, w którym to będą magazynowane substancje pokarmowe. Dla nas kolorem, który nam się automatycznie skojarzy z korzeniem będzie kolor pomarańczowy. Barwa ta świadczy o wysokiej zawartości karotenu. U dzikiej odmiany marchwi kolor korzenia jest białawy lub kremowy. Są również odmiany marchwi, które korzeń mają w kolorze fioletowym.

pszczoła dzika z rodzaju andrena
Pszczoła z rodzaju pszczolinka trybulanka (Andrena cf. proxima) jej połyskliwa czerń gustownie kontrastuje z pyłkiem w kolorze białym 😉 (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Teraz spod ziemi wyjrzyjmy na powierzchnię. Tutaj w pierwszym roku wyrasta rozeta liści. Gdy nadejdzie drugi rok z grubego korzenia wyrośnie łodyga, będzie ona rozgałęziona, wzniesiona i pusta w środku. Liście charakterystyczne równowąskie i dwu lub trzykrotnie pierzastosieczne. Kwiatostan to tzw. baldach złożony, kwiaty, które go tworzą są drobne, białe zebrane u szczytu rośliny. Jeżeli zajrzymy pod kwiaty, to znajdziemy tam pierzasty podbaldach. Na szczęśćie jak zajrzymy pod podbaldach nie znajdziemy kolejnego 😉 Baldach składa się z mniejszych, tzw. baldaszków te na krawędziach kwiatostanu mają dłuższe szypułki, co może sprawiać wrażenie, że kwiatostan jest wklęsły.

Tajemnica czarnego kwiatka

Na zdjęciu powyżej widzimy, że w środku kwiatostanu jest czarny, choć jak przyjrzymy się z bliska to brunatnofioletowy kwiatek. Jaką pełni rolę, dlaczego nie wszystkie kwiatostany go wykształcają? Chociaż warto zwrócić uwagę, że czarny kwiatek wyrośnie na wszystkich kwiatostanach jednej rośliny, co może wskazywać, że jest to uwarunkowanie genetyczne. Ale pozostaje najważniejsze pytanie: po co? Jaki zysk dla rosłiny jest z jego posiadania lub strata dla tych roślin marchwi, które takowego nie posiadają. Hipotezy były różne, jednak żadna nie zyskała ostatecznego potwierdzenia. Chociaż rozważania zmierzają w stronę, że czarny kwiatek jest imitacją owada. Albo w celu zwabienia innych zapylaczy, dla których będzie to sygnał, że na kwiaty marchwi warto podlecieć, skoro inni korzystają, albo może to być imitacja owada, któa będzie zwodzić owadzich drapieżników, a przy okazji dokona się zapylenie. Póki co to tylko pomysły, wciąż czekamy na rozwikłanie tajemnicy czarnego kwiatka.

Samotki kochają marchew

Marchew to warzywo, bez którego trudno sobie wyobrazić polską kuchnię, światową pewnie również :). Jednak prócz korzenia marchew też uprawiana jest w celu pozyskania nasion. I okazuje się, że choć pszczoła miodna odwiedza kwiaty marchwi, to jednak nie zawsze chętnie i przez to ilość pozyskanych nasion nie jest zadawalająca. Dużo chętniej robią to dzicy zapylacze, a zwłaszcza pszczoły z rodzaju samotka. Badania przeprowadzone na polu marchwi, wykazały, że tam gdzie wprowadzono samotki, w zależności od ilości pszczół, potrafiły one zwiększyć plon nasion nawet o 60%. W zapylaniu marchwi również znaczącą rolę odgrywają pszczoły pseudosmukliki, ale też grzebacze czy muchówki.

marchew zwyczajna
Samotki odwiedzają kwiaty marchwi (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Marchew zwyczajna, jakie pszczoły ją odwiedzają?

Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek:  Andrena nitidiuscula, Andrena rosae (pszczolinka czerwonawa), Andrena congruens, Andrena minutula (pszczolinka głogowianka), Halictus maculatus (smuklik plamisty), Halictus subauratus (smuklik złotawy), Hylaeus gredleri (samotka wąskoplama), Hylaeus punctatus (samotka białousta), Hylaeus sinuatus (samotka marchwianka)

Za oznaczenie pszczoły samotnej i osy dziękuję Darkowi Ogrodnikowi.

Literatura:

  1. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018
  2. https://curioza.blogspot.com/2017/07/czarny-kwiat-marchwi.html – o czarnym kwiatku 🙂

pająk kwietnik
Tragiczna historia na kwiatach marchwi, oprawca to pająk kwietnik, ofiarą jest mucha. (fot. YT Dzikie Pszczoły)
podwijka guniakówka
Bohaterką zdjęcia jest osa podwijka guniakówka (Tiphia femorata) bardzo lubiąca odwiedzać baldachy (fot. YT Dzikie Pszczoły)

Miłość do przyrody od zawsze była we mnie. Dzięki Tacie skupiła się na dzikich pszczołach. Wspólna pasja upowszechniania wiedzy o roślinach pokarmowych pszczół znalazła swój wyraz w prowadzeniu Kanału YT Dzikie Pszczoły. Na stronie zaś tworzę dział Rośliny dla pszczół i wspieram Alicję w upowszechnianiu wiedzy o trzmielach. Opublikowane artykuły

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.