Miodwa łąkowa Mellinus arvensis to duża żądłówka, przedstawicielka grzebaczowatych Crabronidae. Najlepiej widoczna jest, kiedy zbliża się jesień i owadzi ruch słabnie. Na arenie pozostaje wtedy ona i muchówki, na które poluje. Na łamach Dzikich zapylaczy przyszła pora, by poznać tego ciekawego drapieżnika.
Wygląd miodwy łąkowej Mellinus arvensis
| Długość |
| samica 11-16 mm. samiec 7-11 mm |
| Czas występowania |
| lipiec-październik |
| Charakterystyczne cechy |
| błyszczące wydłużone ciało ubarwione czarno-żółto. U samicy na odwłoku cztery paski, przedostatni przerwany. U samca pierwsza żółta przepaska przerwana. |
| Gniazdo |
| w ziemi |
| Podobne |
| W Polsce z tego rodzaju spotkać możemy rzadką miodwę muchołapkę Mellinus crabroneus (zob. Insektarium), której rysunek na ciele jest jednak w kolorze białym. Myślę, że łatwiej pomylić miodwę łąkową z innymi grzebaczami, np. osmykami Cerceris czy taszczynem pszczelim Philanthus triangulum |
samica 
samiec
Gdzie i kiedy możemy ją spotkać?
Obserwować ją możemy w całej Polsce w miejscach, gdzie ma możliwość gniazdowania, a także zdobywania pokarmu. Preferuje piaszczystą glebę. Gniazduje czasem w dużych skupiskach, zarówno w stromych skarpach, jak i na płaskich powierzchniach, jednak nie w pełnym nasłonecznieniu.
Piasek wygrzebywany z tunelu tworzy kopczyk, przez co miejsca gniazdowania nie są trudne do odnalezienia. Część osobników kopie gniazda samodzielnie, pozostałe szukają starych niezamieszkałych tuneli. Prawdopodobne jest, że miodwy nie potrafią rozróżnić, które gniazdo jest aktualnie użytkowane, a które niezajęte, stąd częste walki pomiędzy poszukującymi osobnikami, a aktualnymi gospodyniami gniazd. Wybierana strategia zakładania gniazd (kopanie lub poszukiwanie pustych norek) prawdopodobnie zależy od struktury gleby. Twardsze podłoże wymaga więcej nakładu energii, stąd więcej jest wtedy samic poszukujących opuszczonych gniazd. Z twardością podłoża skorelowana jest również wielkość osobników. Ze względu na trudność kopania powstaje mniej komórek gniazdowych, za to lepiej zaopatrzonych, co wpływa na rozmiar potomstwa.
Ze względu na to, że miodwa łąkowa lata do jesieni, potrafi być aktywna nawet w dość niskich temperaturach (16 st. C).
Polowanie na muchówki
Miodwy łąkowe polują głównie na muchówki z rodziny muchowatych Muscidae, ale też bzygowatych Syrphidae, plujkowatych Calliphoridae czy bąkowatych Tabanidae. Skradają się powoli do swojej ofiary, by sprawnie pochwycić ją jednym szybkim skokiem.
Schwytane ofiary paraliżują żądłem, a następnie transportują w locie do gniazda.
Miodwy łąkowej najlepiej szukać tam, gdzie można znaleźć muchy. Dlatego przyjrzyjmy się kompostownikom, kubłom na śmieci czy odchodom zwierząt. Obserwuję je też polujące na skarpach i suchych łodygach, na których lubią wygrzewać się muchy.
Kompostownik 
Kubeł na śmieci 
Odchody zwierzęce 
Pionowe pomoce gniazdowe
Budowa gniazda miodwy łąkowej Mellinus arvensis
Swoje ofiary miodwa łąkowa transportuje w locie. Ląduje z muchą w pobliżu gniazda, a następnie transportuje ją idąc. Do otworu tunelu wchodzi tyłem, ciągnąc ofiarę za sobą. Gdy żądłówka zgubi muchówkę, nie podnosi jej ponownie.
Głębokość tunelu gniazda wynosi przeważnie 30-45 cm, od którego odchodzi kilka komórek. Miodwa w jednej komórce gniazdowej umieszcza 4-13 muchówek, a następnie składa na jednej z nich jajo, po czym wejście do komórki uszczelnia piaskiem. Larwy pożywiają się sparaliżowanymi, wciąż żywymi muchówkami. Przy sprzyjającej pogodzie miodwa potrafi zaopatrzyć jedną komórkę dziennie.
Dieta dorosłych osobników
Dorosłe miodwy żywią się spadzią, (prawdopodobnie) nektarem, a także spijają zawartość przewodu pokarmowego much. Ugniatają w tym celu upolowaną muchę spijając płyn wydobywający się z otworu gębowego. Takie ofiary są porzucane i nie zostają transportowane do gniazda. Ten sposób zdobywania pokarmu opisywałam już przy okazji artykułu o taszczynie pszczelim Philanthus triangulum.
Tradycyjnie – na zakończenie
Miodwa łakowa Mellinus arvensis, choć dla niektórych może wyglądać groźnie, jest łagodną żądłówką. Jej rozmiar pozwala na przyjemną obserwację, a też należy do pospolitych owadów, więc łatwo ją spotkać. Starajmy się tworzyć przyjazne dla niej miejsca, z których skorzysta nie tylko ona, ale i inne zwierzęta. Owocnych jesiennych obserwacji!
Źródła i dodatkowa lektura
- Jaboury Ghazoul, Effect of soil hardness on aggression in the solitary wasp Mellinus arvensis, Ecological Entomology (2001) 26, 457-466.
- H. Bellmann, Błonkówki. Przewodnik entomologa, Warszawa 2011.
- M. Blosch, Grabwespen: Illustrierter Katalog der einheimischen Arten, Magdeburg 2014. M. Blosch, Grabwespen Deutschlands,Keltern 2000.
- Rolf Witt, Wespen: beobachten, bestimmen, Augsburg 1998.
Oznaczenie owadów: Darek Ogrodnik
