| Wszystkie gatunki trzmieli mają wiele cech wspólnych oraz podobny cykl rozwojowy. Dlatego opisaliśmy biologię trzmieli w osobnym artykule Z biologii trzmieli. Natomiast w opisach dotyczących poszczególnych gatunków będziemy się skupiać na ich cechach charakterystycznych lub przedstawimy jakiś ciekawy atrybut, który dany gatunek dobrze ilustruje. |
Trzmiele tajgowe należą do wczesnowiosennych gatunków i często konkurują w tym względzie o pierwszeństwo głównie z trzmielami leśnymi, ziemnymi, gajowymi oraz ogrodowym. To właśnie na przełomie marca i kwietnia najłatwiej spotkać matki (królowe) wybudzone po zimowej hibernacji. Zbierają one intensywnie w tym okresie pyłek z wierzb (Salix) , głównie iwy (Salix caprea).
Krótka głowa
Trzmiel tajgowy swym wyglądem wpisuje się w „charakterystyczne” ubarwienie wielu gatunków trzmieli – żółte przepaski na czarnym tle. Z tego powodu dla niewprawnego oka może okazać się trudny do identyfikacji. Posiada on jednak cechę anatomiczną, która odróżnia go od innych gatunków a mianowicie długość głowy. W porównaniu z innymi krajowymi trzmielami długość twarzy jest znacznie krótsza a w porównaniu z trzmielem ogrodowym, z który może być często mylony na przedwiośniu, o połowę krótsza.
Wyrafinowany smakosz czy żywieniowy abnegat
Znacząca większość gatunków trzmieli nie posiada silnych preferencji, na których konkretnie kwiatach się pożywiać. Oznacza to, że pobierają pyłek i nektar z roślin należących do wielu rodzin botanicznych. Rekordziści potrafią oblatywać nawet około 600 gatunków roślin. Taka żywieniowa plastyczność to polilektyzm. Odwrotną strategię prezentują gatunki oligofagiczne, które odwiedzają kwiaty wyłącznie jednego rodzaju, a częściej jednej rodziny.
Trzmiel tajgowy zaś jest gatunkiem oligolektyczny, co oznacza, że głównie pobiera pokarm z blisko spokrewnionych roślin. Samice silnie przywiązane są do kwiatów jeżyn (Rubus) oraz roślin z rodziny wrzosowatych (Ericaceae).
Unikam ludzi
Gatunku tego nie spotkamy w ogrodzie, parku czy innym antropogenicznym środowisku. Związany jest on silnie z ostępami leśnymi, torfowiskami, wrzosowiskami, a także tundrą, gdzie stanowi jeden z liczniejszych gatunków. Radzi sobie także świetnie w górach. Niestety większość z preferowanych przez trzmiela tajgowego środowisk jest zagrożonych w kontekście globalnych zmian klimatycznych i działalności człowieka, więc tym bardziej zrozumiała jest ta wstrzemięźliwość względem ludzi 😉
Charakterystyka
| Nazwa gatunkowa: | trzmiel tajgowy (Bombus jonellus) |
| Rodzina: | pszczołowate (Apidae) |
| Rodzaj: | trzmiel (Bombus) |
| Status: | w Polsce gatunek rzadko spotykany, kategoria LC na czerwonej liście europejskich pszczół oraz HR (high climate risk) jako gatunek potencjalnie silnie zagrożony zmianami klimatycznymi |
| Siedlisko: | spotykany w widnych lasach mieszanych, borach, na polanach leśnych, torfowiskach oraz wrzosowiskach |
| Pojaw: | marzec-wrzesień |
| Gniazdowanie: | zazwyczaj gniazda napowierzchniowe, często w opuszczonych gniazdach gryzoni np. koszatki (Dryomys nitedula) czy wiewiórki (Sciurus vulgaris) a także ptaków, buduje także gniazda podziemne |
| Długość języka: | krótkojęzyczkowy |
| Odwiedzane rośliny: | z rodziny różowatych, np. jeżyna fałdowana z rodziny wierzbowatych, np. wierzba iwa z rodziny wrzosowatych, np. bagno zwyczajne |
| Warto wiedzieć: | trzmiel tajgowy jest gospodarzem dla rzadkiego trzmielca północnego (Bombus flavidus) wykazywanego z obszaru Polski od roku 1994 |
Związany z trzmielem tajgowym jest rzadki pasożyt gniazdowy – trzmielec północy Bombus flavidus (fot. YT Dzikie Pszczoły)
Typowe ubarwienie
Trzmiel tajgowy (Bombus jonellus) – matka 
Trzmiel tajgowy (Bombus jonellus) – robotnica 
Trzmiel tajgowy (Bombus jonellus) – samiec
Siedlisko w Polsce
Zagraniczni kuzyni
Literatura:
- Pawlikowski T. 1999. Przewodnik terenowy do oznaczania trzmieli i trzmielców Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
- Ruszkowski A. Żak B. 1969c. Rośliny pokarmowe i znaczenie gospodarcze trzmieli z podrodzaju Hortorobombus Vogt. Pamiętnik Puławski, 37: 359-384.
- Rasmont et al. 2015. Climatic Risk and Distribution Atlas of European Bumblebees. Biorisk 10 (Special Issue).
- Rasmont et al. 2021. Bumblebees of Europe and neighbouring regions. N.A.P. Editions.
- Goulson D. 2012. Bumblebees. Behaviour, ecology and conservation. Oxford University Press.
