Informacje ogólne
Nazwa gatunku: zawciąg pospolity, zawciąg nadmorski (Armeria maritima)
Okres kwitnienia: kwiecień-sierpień; pożytek wiosenny
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: sucha, przepuszczalna (zależy od podgatunku)
Kto widział zawciąg ścielący się różowym kobiercem w nadmorskiej scenerii, ten nie zdziwi się, że użyję słów piękny i wyjątkowy. Płaty ziemi porośnięte zawciągiem niesamowicie potrafią ożywić i urozmaicić scenerię klifów i wydm. Upolować taki widok, to sprawa wyjątkowa i zasługuje na pielęgnowanie jej w pamięci.
Charakterystyka
Zawciąg pospolity, nazywany również zawciągiem nadmorskim, jest wieloletnią rośliną z rodziny ołownicowatych (Plumbaginaceae). Zwraca się uwagę na dużą zmienność tego gatunku, gdyż wyróżnia się około 10 podgatunków, niektórzy klasyfikują je nawet jako osobne gatunki. Ta zmienność głównie skupia się wokół różnorodnych warunków, w których owe podgatunki mogą się rozwijać, a nie na cechach morfologicznych.
Tradycyjnie czas zajrzeć pod ziemię, a tam z niewielkiego kłącza, będzie wyrastał głąbik i rozeta liści. Czym jest ów głąbik? To bezlistna łodyga, z której wyrastają kwiaty lub kwiatostany. Ze znanych gatunków roślin głąbiki posiadają również pierwiosnki czy konwalie majowe. W przypadku zawciągu na końcu łodygi, a ten koniec może być raptem po 2 cm albo nawet 60 cm, wyrasta kwiatostan. Ale nim on, to jeszcze przyjrzyjmy się liściom, które przypominają nieco pospolite źdźbła trawy. Są to to liście odziomkowe, równowąskie, zimotrwałe, ich szerokość to zaledwie 3 mm, a zdarzają się i węższe. Są za to długie, bo dorastają do 15 cm.
Również trzmiel zmienny (Bombus humilis) będzie zainteresowany zbieraniem pokarmu na zawciagu. Trzmiel gajowy, zawsze zachwycający pięknym wybarwieniem Pokaźne koszyczki pyłku uformowane przez robotnicę trzmiela kamiennika (Bombus lapidarius). Oprócz trzmiela ziemnego (Bombus terrestris) można zwrócić uwagę na znajdującą się pod kwiatostanem pochewkę, która odróżnia się od łodygi ciemniejszym kolorem.
Głąbiki, pochewki…
Ze wspomnianego już głąbika będzie wyrastała główka kwiatostanowa o średnicy 1,5 cm do 3 cm. Bardziej wnikliwi obserwatorzy będą pod kwiatostanem mogli poszukać pochewki. Jej rolą jest prawdopodobnie umocnienie tego fragmentu rośliny. Ponieważ zawciągi często rosną na terenach nadmorskich, czyli wietrznych, pochewka ta może pomagać im przy silnym wietrze wrócić do pozycji pionowej. Jeżeli komuś jest znana inna rola pochewki, proszę, by dał znać w komentarzu 🙂 A na sam koniec oczywiście warto przypomnieć, jaka jest barwa kwiatów, to cała paleta różu: od bladoróżowego po intensywnie różowy.
Większość podgatunków odnajduje się dobrze w trudnych waruknach. Miałam okazję oglądać zawciąg jako element skalniaka i trzeba przyznać, że róż kwiatów ładnie wpisywała się w kamienistą scenerię skalniaka. Dodatkowo kwiaty są również odwiedzane przez motyle, co dla wielbicieli tych owadów może mieć znaczenie.
Literatura:
Fletcher N., Kieszonkowy atlas kwiatów dziko rosnących, Wydawnictwo Solis.