Głóg jednoszyjkowy – Crataegus monogyna Jacq.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna Jacq.)
Okres kwitnienia: maj-czerwiec; pożytek wczesnoletni
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: wilgotna, próchnicza

Cieszę się, że mogę napisać parę słów o głogach. Wręcz niecierpliwie do to tego tematu podchodzę, bo do głogów mam stosunek entuzjastyczny. Głogi zdecydowanie zasługują na docenienie, a pszczoły i ptaki zasługują na obsadzanie głogami przydroży. Przepadam chodzić wiejską drogą, wzdłuż której rosną te drzewa. Zwłaszcza w maju, kiedy są obsypane tysiącem kwiatów, pośród których kręci się mnóstwo trzmieli, pszczolinek, również szerszeni i wiele innych owadów. Ale to nie koniec dobrych stron głogu, ponieważ gdy kwiaty już zostaną zapylone przez małych bzyczących przyjaciół, korzystać z owoców głogu będą tym razem pierzaści przyjaciele. Czego można chcieć więcej?!

W mojej wioseczce, w której kiedyś mieszkała również społeczność niemiecka, jest bardzo wiele roślin, które właśnie ci mieszkańcy posadzili. Są grusze, jabłonie, głogi… zaczęłam się zastanawiać, co po mnie zostanie i to mnie popycha do różnego rodzaju nasadzeniowych działań.

Charakterystyka

Głóg jednoszyjkowy, spośród gatunków głogu, wybrałam do opisania ze względu na jego powszechność występowania. Rzadziej występuje głóg dwuszyjkowy, na który również warto zwrócić uwagę, gdyż jest rośliną pokarmową dla kilkunastu gatunków pszczolinek. Wracając jednak do głogu jednoszyjkowego jest rośliną należącą do rodziny różowatych (Rosaceae), rośnie na przydrożach, w zaroślach, zasiedla również obrzeża lasów. Dwa największe głogi w mojej okolicy rosną spektakularnie na trawiastym zboczu, a w pobliżu pojawiają się potomkowie w postaci, póki co małych, krzewów.

Ten gatunek głogu może być krzewem lub niewielkim drzewem, którego wysokość sięga do 12 m. Jego pędy są cierniste, ciernie mogą mieć długość do 2 cm, gałęzie są zdrewniałe. Liście wyrastają skrętolegle i są w kształcie bardzo zmienne, są głęboko wcięte i klapowe. Kwiaty w kolorze białym zebrane w podbaldachy. Mają pięć płatków, liczne pręciki i jeden słupek.

Głóg – żywopłot doskonały

Tak jak wspomniałam walorów głogu jest wiele, jednym z nich z pewnością jest możliwość wykorzystania go w ramach żywopłotu. Gęste, cierniste gałęzie tworzą naturalne schronienie dla wielu gatunków ptaków, które zakładają w nich gniazda. Jednak gorąco proszę zwrócić uwagę na gatunek i odmianę głogu, który będziemy chcieli zakupić, gdyż coraz więcej pojawia się głogów ozdobnych, zwłaszcza o różowym kolorze kwiatostanów. Mają one często kwiaty pełne, co oznacza dla pszczół brak pokarmu. Dlatego nie tylko przy głogach, ale również przy doborze innych roślin rezygnujmy z odmian o kwiatach pełnych.

Spacerując tej zimy miałam okazję obserwować kosa, który zajadał się wprost owocami głogu. Ten ptak o upierzeniu czarnym jak węgiel, kontrastowo pomarańczowym dziobie, trzymał w nim żywo czerwony owoc głogu, a to wszystko na tle ośnieżonego krajobrazu. Piękny to był zaiste widok!

Zresztą kosy, kwiczoły, drozdy biorą aktywny udział w rozsiewaniu nasion, podobno nawet lisy mają w tym swój udział spożywając owoce głogu. Czasem też głogi stawiają w rozmnażaniu na autogamię, czyli rozmnażanie wegetatywne poprzez odrosty korzeniowe.

Głogi są niesamowitymi drzewami internet pełen jest historii o ciekawych okazach, które nawet noszą swoje imiona. Jedna z legend głosi, że głóg, który rósł u wybrzeży Anglii – zwany Holy Thorn – wyrósł z laski św. Józefa z Arymatei, gdy przybył tam w I w. Dziś najstarszym okazem w tym kraju jest Hethel Old Thorn, który podobno liczy sobie lat 700. Jeżeli ktoś zna ciekawe historie o polskich głogach, dajcie znać 😉

Głóg jednoszyjkowy, jakie pszczoły ją odwiedzają?

Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena barbilabris (pszczolinka małogłowa), Andrena labiata (pszczolinka czerwono-czarna), Andrena synadelpha, Andrena varians (pszczolinka agrestówka), Osmia cornuta (murarka rogata)

Literatura:

1. Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
2. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.