Informacje ogólne

Nazwa gatunku: śliwa tarnina (Prunus spinosa L.)
Okres kwitnienia: kwiecień-maj; pożytek wiosenny
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: piaszczysta, uboga

Wiosenny czas czynią wyjątkowym zakwitające drzewa i krzewy owocowe. Bywa, że nim pojawią się liście, u niektórych gatunków już pojawiają się kwiaty. Ten wczesny etap sezonu, to czas trzmieli i pszczolinek. Jedne i drugie wyposażone w futerko lepiej znoszą jeszcze niskie temperatury i sporadyczne przymrozki. To doskonały czas, aby wybrać się pod śliwę tarninę czy śliwę wiśniową. Liści jeszcze nie ma, więc można bez przeszkód obserwować wiosenne gatunki pszczół na kwiatach, które obficie obsypały krzewy.

Charakterystyka

Śliwa tarnina jest ciernistym krzewem dorastającym do 3 m wysokości. Bywa, że ma formę drzewiastą, wtedy może osiągnąć nawet wysokość 6 m, choć jest to rzadkie i kojarzy się ten fakt z tym, że egzemplarz może być mieszańcem różnych gatunków śliw. Podobnie jak pozostałe śliwy gatunek ten należy do rodziny różowatych (Rosaceae). Tereny, które porasta to miedze, przydroża, obrzeża lasów. Zdarza się, że jest wykorzystywany jako żywopłot, do tej myśli jeszcze wrócę. Tarnina też spontanicznie potrafi tworzyć nieprzebyte gąszcze cierni, gałęzi, są to czyżnie, czyli wielogatunkowe zarośla, a ich skład to właśnie krzewy.

Korzenie rozrastają się płytko. Liczne odrosty korzeniowe wspomagają roślinę w tworzeniu zwartych gęstwin. Rośliny, gdy są jeszcze młode są delikatnie omszone, co z czasem mija, gdyż już pędy osiągające rok są gładkie i brązowe. Końce krótkopędów przekształcają się w grube i długie ciernie.
Liście bywają zmienne, jednak zawsze ich brzegi są piłkowane i wyrastają na ogonku. Kształt może być eliptyczny, odwrotnie jajowaty lub lancetowaty. Długość liści to około 2 cm do 4 cm, wierzch liści jest błyszczący, a spód omszony.

Kwiaty wyrastają na krótkich szypułkach, zwykle pojedynczo lub podwójnie rzadziej w większych skupiskach. Kwiaty mają średnicę ok. 1,5 cm, koronę stanowi 5 białych płatków. Wklęsłe dno kwiatowe przypominające miseczkę, to cel owadów przylatujących po nektar, gdyż tam znajdą miodniki. Roślina produkuje, również pyłek, który ma dużą wartość odżywczą.

Owoce to pestkowce dojrzewające późno w październiku, w wyglądzie bywają zmienne. Wielkość owocu od 8 mm do 15 mm średnicy. Kolor mają ciemnoniebieski lub niebieskoczarny.

Tarnina – ptaki na tak!

Gęste zakrzaczenia tarniny często stanowią wprost wymarzone miejsce do gniazdowania dla ptaków. Bezpieczną przystań znajdą tam: pokrzewki, dzierzby: gąsiorek i srokosz oraz trznadle. Kolce tarniny wykorzystywane są przez dzierzby w dość interesujący sposób jako spiżarnie. Nabijają one swoje owadzie ofiary na kolce tarniny właśnie, co wygląda dość makabrycznie. Kwiatowe pąki będą stanowiły pożywienie ptaków u początków wiosny, a owoce to dla nich wspaniała spiżarnia na jesienne i zimowe dni. Amatorami tych niedużych i kwaśnych owoców będą przede wszystkim drozdy: śpiewaki, kosy i kwiczoły. Tarnina daje mnóstwo powodów, aby się nią zainteresować jako żywopłotem, czy jako bezpiecznym siedliskiem dla ptaków, gdzie solidne kolce zniechęcą potencjalnych drapieżców. Dotyczy to zwłaszcza kotów, które obecnie najbardziej zubożają ptasią populację.

śliwa tarnina
Niesamowite zdjęcie prezentujące spiżarnię srokosza (fot. Alicja Dubicka)

Chętni na tarninową oazę spokoju dla ptaków i pszczół powinni pamiętać, aby krzewów nie formować poprzez przycinanie, gdyż nie będzie wydawała owoców. Przycinana zbyt skrupulatnie nie będzie miała szansy zakwitnąć, a w konsekwencji wyprodukować tarninowych śliwek. Jest krzewem bardzo mało wymagającym, odpowiedni dla niej będzie piasek, glina. Dostęp do nasłonecznionego miejsca sprawi, że nie będzie rosła zbyt dynamicznie, za to konsekwentnie nie zważając na warunki pogodowe.

Śliwa tarnina, jakie pszczoły ją odwiedzają?

Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena bicolor (pszczolinka czarnogłowa), Andrena bimaculata, Andrena cineraria (pszczolinka niebieskawa), Andrena flavipes (pszczolinka pospolita) , Andrena fulva (pszczolinka ruda), Andrena gravida (pszczolinka białobrzucha), Andrena haemorrhoa (pszczolinka wiosenna), Andrena nitida (pszczolinka wierzbowo-mniszkowa), Andrena scotica (pszczolinka wierzbinówka), Andrena thoracica (pszczolinka rudowłosa), Andrena varians (pszczolinka agrestówka), Osmia bicolor (murarka leśna), Osmia bicornis (murarka ogrodowa), Osmia cornuta (murarka rogata)

Alicji Dubickiej dziękuję za oznaczenia trzmieli i konsultację ornitologiczną.

Literatura:

  1. Pogorzelec M., Atlas roślin miododajnych, Wydawnictwo Dragon.
  2. Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.
  3. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.

Miłość do przyrody od zawsze była we mnie. Dzięki Tacie skupiła się na dzikich pszczołach. Wspólna pasja upowszechniania wiedzy o roślinach pokarmowych pszczół znalazła swój wyraz w prowadzeniu Kanału YT Dzikie Pszczoły. Na stronie zaś tworzę dział Rośliny dla pszczół i wspieram Alicję w upowszechnianiu wiedzy o trzmielach. Opublikowane artykuły

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.