Informacje ogólne
Nazwa gatunku: powój polny (Convolvulus arvensis L.)
Okres kwitnienia: maj-wrzesień; pożytek wczesnoletni
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne, półcieniste
Gleba: gliniasta, piaszczysta
Kiedy gromadziłam materiały na temat powoju polnego w przestrzeni internetu, to niemal wszystkie wyszukania wiązały się z propozycjami usunięcia powoju i metodami skutecznej jego eliminacji. Często pojawiały się sformułowania „uciążliwy”, „niechciany”, „uporczywy”. Jednak nasza strona jest chwastolubna i są na szczęście miejsca, gdzie powój polny nie zawadza rolnikom, dla których jest to faktycznie uciążliwy chwast.
Charakterystyka
Powój polny jest rośliną rodzimą i pochodzi z rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Bardzo dobrze mu w środowisku ruderalnym, czyli przekształconym przez człowieka. Dlatego spotykamy go na trawnikach, przydrożach, nieużytkach, nasypach kolejowych i torowiskach. Odnajdzie się też, ku utrapieniu rolników, na stanowiskach segetalnych, a więc wśród upraw czy to zbożowych, czy okopowych. Zaś jego naturalne środowisko to murawy i zarośla.
Skrócinka europejska (Macropis europae) Makatka zbójnica (Anthidium manicatum) Pszczolinka pospolita (Andrena flavipes) Pseudosmuklik (Lasioglossum sp.) Porobnica drewniarka (Anthophora furcata) Trzmiel ogrodowy (Bombus hortorum) Małe pszczoły lubią na noc skryć się w kwiatach powoju
Tajemnica tak trudnego pozbycia się tej roślin tkwi w jego jakże imponującym systemie korzeniowym, którego długość możemy podziwiać tutaj. Potrafi wrosnąć on w głąb ziemi nawet na 2 – 4 m. Od korzenia głównego odrastają korzenie boczne, a od nich odrastają pączki przybyszowe, one to mogą stać się początkiem dla nowych odrostów. Nawet niewielki fragment korzenia wystarczy, aby stał się on początkiem dla nowej rośliny.
Łodyga pełzająca lub wijąca się osiąga maksymalnie do 100 cm długości. Jeśli napotka jakąś podporę, to będzie się po niej wspinać, jeżeli zaś nie, to będzie się płożyć. Co ciekawe jeśli na takową podporę natrafi, to jej skrętne owijanie się będzie zawsze w kierunku lewym. Liście skrętoległe, jajowate, pojedyncze, nasada strzałkowa lub oszczepowa.
W kątach liści na bardzo długich szypułkach, wyrastają duże, pachnące, o lejkowatym kształcie, kwiaty. Są one pojedyncze, a w barwie od białego przez białoróżowy po różowy. Korona kwiatu w górnej części szeroka na brzegach pofałdowana, w dolnej części bardzo wąska. Kwiaty powoju utrzymują się tylko jeden dzień, potem więdną. Gdy są w pąku, ich korona skręca się w prawo. Dodatkowo wybrać się należy na obserwowanie kwiatów powoju w godzinach przedpołudniowych, gdyż właśnie wtedy są otwarte.
Powój polny, jakie pszczoły go odwiedzają?
Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena bicolor (pszczolinka czarnogłowa), Andrena flavipes (pszczolinka pospolita), Ceratina chalybea, Halictus quadricinctus (smuklik wielki), Halictus scabiosae (smuklik szarokopasy), Halictus sexcinctus (smuklik sześciopasy), Halictus subauratus (smuklik złotawy), Halictus tumulorum (smuklik koniczynowiec), Lasioglossum leucozonium, Lasioglossum malachurum, Lasioglossum morio (pseudosmuklik przetacznikowiec), Lasioglossum nigripes, Lasioglossum villosulum, Hoplitis papaveris (murarka powojówka), Systropha curvicornis, Systropha planidens (wrzałka płaskozębna)
Literatura:
- Szwedler I., Nawara Z., Rośliny. Spotkania z przyrodą, Warszawa 2021.
- Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.