Halictus quadricinctus (smuklik wielki)

Większość dzikich pszczół kojarzy nam się z małymi owadami. Jednak są wśród nich wyjątki, a smuklik wielki (Halictus quadricinctus) – największy z naszych polskich smulików – jest naprawdę wielki. Aż dziw, że nie opisałam go wcześniej, bo jest jedną z częściej spotykanych przeze mnie pszczół. Liczny, a do tego rzucający się w oczy 🙂
Zapraszam do odkrywania świata smuklika wielkiego.

Wygląd smuklika wielkiego (Halictus quadricinctus)

Sposób gniazdowania

Smuklik wielki (Halictus quadricinctus) prowadzi samotny tryb życia. Gniazduje w mniejszych lub większych koloniach w stromych skarpach gliniastych i lessowych, ale także w miejscach poziomych gliniastych i piaszczystych o niewielkiej roślinności.

Główny korytarz o długości 8-10 mm prowadzi do charakterystycznego gniazda o strukturze plastra miodu. Smiklik wielki jest wpsaniałym architektem. Nie dość, że gniazdo ma ciekawą struklturę, to otoczone jest ono wokół pustą przestrzenią i połączone z otaczającym podłożem za pomocą filarów z ziemi. Ich powierzchnia jest wygładzana. Żeby unaocznić sobie jak to wygląda (a według mnie świetnie), zobaczcie tu (dobrze pokazane – drugie zdjęcie), tu oraz tu.

Tworzone przez smukliki gniazda w kształcie plastra miodu zachowują kształt latami. A ponieważ budowane są w skarpach, to bywa, że ich wyjątkowa struktura zostaje odsłonięta w wyniku procesu erozji i mamy możliwość zaobserwowania, jak ono wygląda.

Długie życie pani smuklikowej

Gatunek ten żyje długo. Samica ma okazję spotkać się ze swoim potomstwem, co u dzikich pszczół jest sytuacją rzadką.

Samica składa do 20 jaj. Potomstwo wykluwa się po kilku tygodniach, a następnie współdzieli gniazdo z matką. Matka po pewnym czasie gnie. Młode samice kopulują z samcami. W młodym pokoleniu zimują tylko samice, samce giną niedługo po kopulacji. W kolejnym roku samice zaczynają loty w kwietniu i latają do lipca, a ich nowe pokolenie pojawia się w czerwcu i lata do września, gdy to kolejne pokolenie samic będzie rozpoczynać hibernację.

Odwiedzane kwiaty

Smuklik wielki (Halictus quadricinctus) odwiedza kwiaty z 10 rodzin. Spotkać je możemy na kwiatach roślin takich jak: świerzbnica polna, ligustr pospolity, mak polny, jasieniec piaskowy, mniszek lekarski, jastrzębiec kosmaczek, chaber nadreński, cykoria podróznik, chaber driakiewnik, pyleniec pospolity, chaber bławatek, koniczyna biała, świerzbnica polna.

Pasożyt gniazdowy

Pasożytem gniazdowym smuklika wielkiego jest nęczyn czerwonobrzuchy (Sphecodes gibbus). Jest to pszczoła, która podrzuca swoje jaja do gniazda pszczoły-gospodyni, gdzie ich larwy zjadają zgromadzone przez nią zapasy. Jak wygląda ten gatunek, można zobaczyć na stronie Insektarium.

A skąd to zdjęcie tytułowe?

Na podstawie moich dwóch zdjęć: pszczolinki metalicznej (Andrena nigroaenea) i tytułowego smuklika wielkiego (Halictus quadricinctus) zostały namalowane akwarele, które znalazły się na znaczkach pocztowych. Fajnie! :)))

Ale to jeszcze nie koniec tej fajności, bo dwa inne znaczki: pszczoła miodna i trzmiel rudy (Bombus pascuorum) powstały na podstawie zdjęć Asi z Kanału YT Dzikie Pszczoły, która prowadzi na stronie dział Rośliny dla pszczół.
Cieszymy się baaardzo :)))

Oznaczenie owadów: Darek Ogrodnik

Źródła i dodatkowa lektura

1. Anja Eder, Wildbienenhelfer, Rheinbach 2018.
2. Paul Westrich: Wildbienen Deutschlands, Stuttgrat 2018.
3. H. Wiesbauer, Wilde Bienen: Biologie – Lebensraumdynamik am Beispiel Österreichs – Artenporträts, Stuttgart 2017.
4. Heiko Bellmann, Błonkówki. Przewodnik entomologa, Warszawa 2011.
5. Seria „Owady pożyteczne” Poczty Polskiej: https://media.poczta-polska.pl/pr/664052/owady-pozyteczne-nowa-proekologiczna-seria-znaczkow-poczty-polskiej