Informacje ogólne
Nazwa gatunku: dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans L.)
Okres kwitnienia: kwiecień-czerwiec; pożytek wiosenny
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: półcieniste, słoneczne
Gleba: żyzna, wilgotna
Charakterystyka
Dąbrówka rozłogowa jest jedną tych roślin, która się dobrze odnajdzie na rzadziej koszonym trawniku. Jeżeli zaś nie chcemy jej zaprosić jako urozmaicenia skalniaka, trawnika czy rabaty kwietnej, to w naturalnych okolicznościach przyrody możemy ją spotkać na łąkach, w zaroślach, skrajach lasów. Jest kolejną opisywaną byliną po jasnocie purpurowej i jasnocie białej, która należy do rodziny jasnotowatych. Gleba dla tych roślin musi być żyzna i wilgotna, miejsca suche przez dąbrówkę lubiane nie są. Będzie dobrze rosnąć na stanowiskach słonecznych i półcienistych.
Dąbrówka rozłogowa rozmnaża się dzięki ulistnionym, nadziemnym rozłogom, które mierzą sobie do 30 cm. Przy ziemi roślina wytwarza rozetę liści. Łodyga wzniesiona, prosta, jej dolna część naga, zaś środkowy i górny fragment owłosiony. Dorasta do 15-30 cm. Kolory łodyg od zielonej do wiśniowej, czterokanciaste. Liście we wspomnianej już rozecie są siedzące, w kształcie odwrotnie jajowate, mogą być delikatnie karbowane, ale mogą również być całobrzegie. Liście które zaobserwujemy na łodydze są naprzeciwległe, o krótkich ogonkach, są zielone, jednak u odmian ogrodowych mogą mieć barwę ciemnopurpurową.
Pylniki aż się proszą, aby pszczoła się o nie otarła. Trójklapowe lądowisko dla owadów, zachęca, by chwile na nim przysiąść i sięgnąć w głąb rurki po nektar Kwiaty w kolorze różowym
Kwiaty są piękne
Kwiaty są zebrane w groniasty kwiatostan na szczycie łodygi. Pozorne okółki mogą być zbudowane z 4 do 12 kwiatów, które koronę mają w kolorze niebieskim, fioletowoniebieskim rzadziej białym czy różowym. Kielich jest szorstko owłosiony, zbudowany z dolnej trójklapowej wargi, warga górna jest zredukowana. Dzięki temu z rurki korony wystają pręciki i słupek, co ułatwia owadom dostęp do nektarników.
Jeśli komuś zamarzyłaby się dąbrówka w roli rośliny okrywowej czy jako urozmaicenie skalniaka, to rozmnażać ją można przez podział.
Samiec porobnicy włochatki (Anthophora plumipes) korzysta z nektaru Murarka ogrodowa (Osmia bicornis)
„Morzycówka” w Wałczu
W tym roku na piękne kępy dąbrówki rozłogowej natknęłam się w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej i Ekologicznej „Morzycówka” w Wałczu. Wybrałam się w ponad godzinną podróż, kiedy na niebie było piękne słońce. Dojechałam, gdy po słońcu śladu już nie było, za to delikatnie mżyło. Zastanawiałam się, czy moja podróż będzie całkowicie bezowocna. To właśnie dąbrówka uratowała sytuację, bo pięknie kwitła w rozległych kępach. Ale co z pszczołami, jakie pszczoły wychylą nosa, kiedy jest 12 stopni i delikatnie pada.
I oczywiście trzmiele mnie nie zawiodły, ale również porobnice włochatki uwijały się przy kwiatach, a tu i tam wszędobylskie murarki ogrodowe. Dzięki nim mogłam zebrać materiał na potrzeby tego wpisu. Oczywiście polecam odwiedzić ogród w Wałczu. Gdzie żaby rechoczą w stawach, ptaki śpiewają w koronach drzew, a pszczoły znajdują potrzebne im rośliny.
Dąbrówka rozłogowa, jakie pszczoły ją odwiedzają?
Pszczoły samotnice przylatujące po pyłek: Anthophora aestivalis (porobnica czerwcowa), Anthophora plumipes (porobnica wiosenna), Anthophora retusa (porobnica jasnotowata), Osmia aurulenta (murarka muszlówka), Osmia bicornis (murarka ogrodowa), Osmia bicolor (murarka dwubarwna), Osmia caerulescens (murarka lucernowa),
Literatura:
- Flaga S., Rośliny pożytkowe pszczół samotnic, Kraków 2015.
- Sulborska A., Rośliny Pożytkowe, Wydawnictwo Bee&Honey.