Ostrożeń lancetowaty – Cirsium vulgare (L.) Scop.

Informacje ogólne

Nazwa gatunku: ostrożeń lancetowaty (Cirsium vulgare (L.) Scop.)
Okres kwitnienia: czerwiec-wrzesień; pożytek pełni lata
Pokarm: pyłek i nektar
Stanowisko: słoneczne
Gleba: sucha lub umiarkowanie wilgotna, bogata w azot

Do czterech razy sztuka Już trzykrotnie próbowałam przekonać Czytelników, że rodzaj ostrożeń jest na wskroś wart uwagi w kontekście dzikich zapylaczy. Jeżeli ktoś miałby jeszcze jakiekolwiek wątpliwości, to dziś podejmuję kolejną próbę. W przypadku ostrożnia lancentowatego przekonanie o jego wartości, wydaje mi się, że nie będzie zbyt trudnym zadaniem. Gdyż wystarczy podać liczbę gatunków pszczół samotnych, które przylatują po pokarm pyłkowy. Jest ich około 40 gatunków, a gdzież trzmiele, których zwykle w takich zestawieniach się nie podaje.

Podkreślam wartość pokarmu pyłkowego, bo właśnie ten służy do wykarmienia pszczelego potomstwa. Pokarm nektarowy, często czerpią z różnych roślin, ale bywa że pyłek tylko z jednego rodzaju roślin lub u niektórych gatunków pszczół nawet z jednego gatunku rośliny. Np. murarka nakamionka (Hoplitis anthocopoides) jest bardzo silnie związana ze żmijowcem zwyczajnym (Echium vulgare) i bez obecności tej rośliny nie będzie w stanie zaopatrzyć komórek lęgowych w niezbędny pokarm.

Charakterystyka

Ostrożeń lancetowaty to roślina dwuletnia, pochodząca z rodziny astrowatych (Asteraceae). Jego siedliskiem są brzegi lasów, zarośla, pola, pastwiska, nieużytki oraz tereny ruderalne. Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona, kolczasto oskrzydlona, dorastająca do 1,5 m wysokości. Sprawia wrażenie, jakby pęd był osnuty pajęczyną. Odziomkowe liście zebrane w różyczkę, łodygowe zatokowo pierzastodzielne. Kwiaty purpurowe zebrane w koszyczki o średnicy do 4 cm, są większe niż u ostrożnia lancetowatego (2 cm) i ostrożnia polnego (2,5 cm).

Kwiaty są rurkowate. Kwiatostany wyrastają pojedynczo lub w parze na oskrzydlonych szypułach. Często okrywa koszyczka w tym rodzaju (ostrożeń), a często rodzinie (astrowate) przyciąga uwagę. Podobnie jest w wypadku ostrożnia lancetowatego, gdyż listki jajowatej okrywy koszyczka są lancetowate, zakończone żółtym kolcem. Przy odróżnieniu od ostu kędzierzawego mogą nam pomóc właśnie listki okrywy koszyczka, które u tego ostatniego są odgięte nieco bardziej w dół i nie mają żółtego koniuszka.

Cuda u Kamila

Pszczeli Przyjaciel – Kamil Badurowicz – miłośnik przyrody i bezsprzeczny wielbiciel zadrzechni czarnorogiej (Xylocopa valga) i kamieniarki kuprówki (Lithurgus cornutus) przesłał zdjęcia swoich pupili 🙂 Z wielką radością się nimi dzielę. Kamilu, dziękuję!

Ostrożeń lancetowaty, jakie pszczoły go odwiedzają?

Pszczoły samotne przylatujące po pyłek: Andrena coitana, Andrena denticulata, Andrena flavipes, Andrena limata, Anthidium nanum, Anthidium tenellum, Dasypoda hirtipes (obrostka letnia), Halictus rubicscabiosaeundu, Halictus sexcinctus (smuklik sześciopasy), Halictus tumulorum, Halictus subauratus (smuklik złotway), Heriades crenulatus, Heriades truncorum (wałczatka dwuguzka), Lasioglossum albipes, Lasioglossum calceatum, Lasioglossum malachurum, Lasioglossum nitidulum, Lasioglossum pauxillum, Lasioglossum puncticolle, Megachile alpicola (miesierka rdzawostopka), Megachile centuncularis (miesierka długowłosa), Megachile lagopoda (miesierka chabrówka), Megachile ligniseca (miesierka łysawa), Megachile maritima (miesierka wielka), Megachile melanopyga, Megachile argentata (miesierka białogonka), Megachile versicolor (miesierka niedopaska), Megachile willughbiella (miesierka ziemna), Hoplitis fulviventris, Osmia leaiana (murarka ostrożeniówka), Osmia spinulosa (murarka kolczasta), Osmia villosa

Literatura:

1. Fletcher N., Kieszonkowy atlas kwiatów dziko rosnących, Wydawnictwo Solis.
2. Westrich P., Wildbienen Deutschlands, Stutgart 2018.